Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
osobowe,powinniosiągaćtesameefektyprowadzonychbadań.Jakujęła
obrazowotęideęIsabelleStengers:nGdybyBeethovenumarłjakonie-
mowlę,jegosymfonienigdynieujrzałybyświatładziennego.Natomiast
gdybyNewtonumarłwwiekupiętnastulat,wówczasktośinnyzamiast
niegoś”
4
.Coistotniejsze,kontynuujeStengers,wymógobiektywności
obowiązującywnaucesprawia,żegłównąstawkąfunkcjonującychwjej
obrębieprotagonistówjestwymazanieichautorskiegowkładunarzecz
ponadindywidualnychprawd:
Historianaukprzywołujezpowrotemnascenęaktorów5,którychwyjąt-
kowość-jaksięwydaje-polegadokładnienauniemożliwieniutego,aby
upływczasuwytworzyłmiędzynimistosunekrówności6.Formąwyrazu
imperatywuobiektywności,naktórywtakiczyinnysposóbodpowiada
twierdzenieuznanezanaukowe,jest:nNiechnic,wteraźniejszościi-jeśli
tomożliwe-równieżwprzyszłości,niebędziewstanie[ś]oddzielić
wmoichtwierdzeniachtego,cozależnejestodmoichidei,ambicji,acood
samychrzeczy;obynicniezdołałoutożsamićmniezautoremwzwykłym
sensietegosłowa”7.
Wiernośćwobecpowyższegoimperatywuimplikujeaktywnezaangażowanie
zestronynaukowcazarównowtworzenie,jakireinterpretacjęhistoryczno-
ścireprezentowanejprzezsiebiedyscyplinyiwłasnegowniejmiejsca.Nie
chodzimujedynieokształtowanieteraźniejszejiprzyszłejrzeczywistości,
leczrównieżoretrospektywnyobrazjegowłasnychdziałań:
4IsabelleStengers,L
)inventiondessciencesmodernes,Flammarion,Paris1995,s.49.
5
RyzykujemynieomalliteralnetłumaczenietegofragmentutekstuStengers
(l)histoiredessciencesmetenscènedesacteurs),którawykorzystujewtymmiejscu
socjologicznąterminologięopartąnametaforzeteatruorazkonstruktywistyczne
rozumieniepracyhistorykajakoswegorodzajuinscenizacjifragmentówprzeszłej
rzeczywistości.
6
Chodziowytworzenieprzezhistorykanaukirelacjirówności,zgodnieztakzwaną
zasadąsymetriiproponowanąprzezsocjologięwiedzy,międzynzwycięzcami”anzwy-
ciężonymi”
,międzynaukowcami,którychteoriezostałyuznanezaprawdziwe,atymi,
którychpropozycjeodrzucono.
7Tamże,s.50.
19
