Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
międzymyśląnaukowąKartezjuszaamyśląnaukowąIsaacaNewtona.
Wczęścipoświęconejnapięciunaliniihistorycyzm-prezentyzmprzyglą-
damysiętemu,jakfunkcjonowałoizmieniałosięonowposzczególnych
tradycjachbadańnaddziejaminauki,przyczymregularniestaramysię
odwoływaćdoichhistoriograficznychucieleśnień:mowajestwięctam
onarracjachdotyczącychnowożytnejmedycyny,protonaukowejchemii,
pewnychepizodówzdziewiętnastowiecznejfizjologiiizoologii,zosiem-
nastowiecznejgeologiiitakdalej.Wreszciepodstawąrozpoznaniatego,co
wydarzasięwhistorycznymmyśleniuogeneziefenomenównaukowych,
będzieanalizaróżnychsposobówwyjaśnienianarodzingeometrii.Wja-
kimśzatemsensieksiążkętęmożnaczytaćrównieżjakostudiumzzakresu
historiihistoriografii,konstruujemywniejbowiemkilkaconajmniej
opowieścihistorycznychotym,jakdawniejsilubbliżsinamhistorycy
postrzegalidanezagadnienienależącedoświatanauki(znaczeniebadań
Lavoisiera,związeknaliniiKartezjusz-Newton,genezageometriiitd.).
Dlaporządkudodajmyjeszcze,żewszystkieanalizowaneipoznaw-
czoeksploatowaneprzeznaspracehistorycznenależądohistoriografii
francuskiej,czyściślej:francuskojęzycznej(jakożeważnąpostaciąbędzie
turównieżpiszącapofrancuskubelgijskabadaczkaIsabelleStengers).
Tonprzestrzenne”ograniczeniejestznów-wtrybienegatywnym-po-
chodnąwielkościpolaobejmującegohistorięnaukiwjejdziedzinowym
rozumieniu:możnawięcbyłoalbobardzoselektywnieprzeskakiwaćod
jednegokręgukulturowego(językowego)dodrugiego,ryzykującprzytym
całąserięistotnychpominięć,albowpunkciewyjściazawęzićobszar,na
którymbędzieskupionaanalitycznauwaga,abybiblio-logicznesitomiało
jużnawstępiepotencjalniedużomniejszeoka.Zawyboremtejdrugiej
opcjiprzemawiałrównieżfakt,żepomimooczywistychizachodzącychod
dawnaprocesówglobalizacjiwszelkichbadańnaukowychhistorianauki
przezdługiczasbyładośćmocnozróżnicowanapodwzględemlokalnym
16
.
16NatematróżnicmiędzyhistoriąnaukiuprawianąweFrancjiabadaniamiprowa-
dzonymiwtejdziedziniewkrajachanglosaskichzob.np.EricBrian,Actionetabstraction.
Notesd)actualitésurl)histoiredessciences[w:]Dessciencesetdestechniques:undébat,
RogerGuesnerie,FrançoisHartog(red.),Editionsdel)Ecoledeshautesétudesensciences
sociales,Paris1998,s.47-48.
15
