Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
poziom,którybyłbyzasadniczyzarównodlahistoriinauki,jakipoznania
historycznegowogóleinaktórymwyraźniebyłobywidać-właśnie
dziękiichwspólnemufundamentowi-proceswzględnejspecyfikacjitego
dyskursu.Innymisłowy,formułujemyhipotezę,żewpewnychpunktach
węzłowychpoznaniahistorycznegojakotakiego(albokażdegopoznania
historycznego)historianauki,wswoimrealnym,praktycznymczyteż
dyskursywnymfunkcjonowaniu,stawiahistorykawobliczuspecyficz-
nychwyzwań,trudnościiproblemów(ocharakterzeepistemologicznym,
metodologicznym,myślowymitd.),wikłagowosobliweaporie,wplątu-
jewniezwyklezłożoneidomagającesięjednoznacznychrozstrzygnięć
układypoznawcze,awszystkoto,zjednejstrony,decydujeoswoistości
historiinaukiwpoluszerokorozumianejhistoriografii,zdrugiejnato-
miast-niesiekonsekwencjedlatejostatniej,ponieważniejakozwrotnie
problematyzujeoweogólnohistorycznepunktywęzłowe,ukazującgranice
stosowalnościpewnychugruntowanychwjejramachprzesądzeńbądź
kwestionującpewneprzyjętezałożeniapoznaniahistorycznegoengros14.
Ojakichpunktachwęzłowychmowa?Chodziotrzypodstawowe
kwestie:popierwsze,orelacjęmiędzyaktywnościąpoznawcząhistoryka
amateriałemźródłowym,zktóregohistorykwjejtrakciekorzysta;po
drugie,orelacjęmiędzyhistorykiemjakoprzedstawicielemświatateraź-
niejszego(ergo:dysponentemwiedzywspółczesnej)aprzedmiotemjego
badania,czyliświatemdawnym,wktórymistniaławiedzamająca-przy-
najmniejdopewnegostopnia-odmiennąoddzisiejszejstrukturę(hasło-
womożnaująćtęrelacjęwformieopozycji:historycyzm-prezentyzm);po
trzecie,chodziokwestięrozumieniagenezyzjawiskhistorycznych,awięc
problemwyjaśniania,wjakisposóbdochodziwdziejachdopowstania,
zaistnieniaczynarodzindanychfenomenów.
Wszystkietetrzypunkty,trzymomentybadawcze,obecnesąwła-
ściwiewkażdejpraktycehistoriograficznej,toznaczybezmałakażdy
historykwswoimakciepoznawczymmniejbądźbardziejświadomie,
14
Możnabyzatempowiedzieć,żewodniesieniudopoznaniahistorycznegopracata
realizujepewienzamysłkrytyczny(wzbliżonymdoKantowskiegorozumieniategosłowa),
albowiemstarasięwskazaćmiejsca,wktórychhistorianaukiwswoimdyskursywnym
zaistnieniutestujetopoznaniewjegonajbardziejpodstawowychaspektach.
13
