Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
–jakoFinancialExecutiveInstitute–opracowałw1962rokukatalogzadań
controllera.Wyliczonowówczasnastępująceobszaryzagadnień:planowanie,
sprawozdawczośćijejanalizę,nadzórnadrealizacjązadańprzedsiębiorstwa
(swoistakontrolawewnętrzna)orazbadanianadrozwojemwskalimakro.
Ciekawostkąjestfakt,żew143amerykańskichprzedsiębiorstwachprzebada-
nychw1948rokuśredniwiekcontrollerawynosiłokoło20lat
4
.
WEuropiecontrollingrozpowszechniłsięwlatachpięćdziesiątych
XXwieku,główniewwynikuzakładaniafiliifirmamerykańskich.Najszerzej
zostałonzaadaptowanywNiemczech,choćpoczątkowoniebyłakcepto-
wany,gdyżpotocznieuważano,żecontrollermawładzęszefa,leczniebierze
nasiebiejegoodpowiedzialności.PoczątkicontrollinguwSzwajcariidatuje
sięnapołowęlatpięćdziesiątych,weFrancjizaśnalatasześćdziesiąte.
WspółpracawramachWspólnotyEuropejskiejprzeszczepiławkrótcecon-
trollingdopozostałychkrajówWspólnoty.Początkowocontrollingskupiał
sięnaproblemachfinansowych,zczasemjednakstopniowoobejmo-
wałswoimzasięgiempozostałeobszaryfunkcjonowaniaprzedsiębiorstwa.
Wokresie100latistnieniacontrollingusystemysterowania,zarządzania
iostrzeganiadostosowałysiędorozwojuotoczenia,zapewniającprzed-
siębiorstwomzyskoraztrwałąegzystencjęnarynku.
Historiacontrollinguuwarunkowaładwutorowośćjegorozwoju,co
możnadostrzecnaprzykładzieUSAiEuropy,aprzedewszystkimNiemiec.
ControllerwStanachZjednoczonych
5
,zwanytakżecomptrollerem,jest
osobąstojącąnaczeledziałufinansówirachunkowości,odpowiedzialnąza
rachunkowośćfinansową,rachunkowośćkosztów,sprawozdawczość,bud-
żetowanie,rachunkowośćpodatkowąorazwewnętrznąrewizję.Możnago
więcprzyrównaćdostanowiskagłównegoksięgowegowPolsce
6
.Pojęcie
controllinguwUSAoznaczaprocespomiaruimonitorowaniaaktualnych
wynikówwporównaniudowcześniejokreślonychcelów,planówistandar-
dów,czylikontrolę
7
.InneznaczeniemapojęciecontrollinguwNiemczech.
ControllingwujęciueuropejskimjestokreślanywUSAmianemcon-
trollership.Obasłowanawiązująjednakwźródłosłowiedoangielskiegoto
control,rozumianegojakosterowanie,kierowanie,aleniekontrolowanie.
Tocontrolmożerównieżoznaczaćsposóbnadzorowaniacelowodziałają-
cegosystemu.Słowocontrollingzaistniało,podobniejaksłowomarketing,
jakooznaczenieczegośznanego,ajednocześnienatyleinnego,bymieć
własnąnazwę.
4
J.Weber,Einfu
¨hrungindasControlling,Scha
¨ffer–PoeschelVerlag,wyd.6,Stuttgart
1995.
5
J.A.Heintz,R.W.Parry,Jr.,CollegeAccounting,South-WesternCollegePublishing,
wyd.15,Cincinnati,Ohio1996.
6
M.Dobija,Rachunkowośćzarządczaicontrolling,WNPWN,Warszawa1997,s.61;
Podstawycontrollingu,red.E.Nowak,WydawnictwoAE,Wrocław1996,s.20.
7
H.Johannsen,G.T.Page,InternationalDictionaryofManagement,HoughtonMifflin
Company,Boston1975,s.87.
13
