Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3)projekty–odczasudoczasuprzeprowadzanesąwprzedsiębiorstwie
zadaniacharakteryzującesięjednokrotnościąizłożonością,czyliprojekty;
wiążąsięznimikosztyiryzykofiaska;
4)zasoby–finansowe,personalneitp.;zjednejstronytrzebajewy-
korzystaćwprowadzonejdziałalnościgospodarczej,azdrugiejcechująsię
onerzadkościąwystępowania;np.firmainformatycznamusizatrudnićin-
formatykaznającegobazędanychOracle,aleniewszędzieznajdzietakiego
specjalistę–wobectegonależyzasobamisterowaćzuwzględnieniemich
ekonomicznegowykorzystania.
Wkażdymzpowyższychczterechobiektówsterowaniawykorzystujesię
controlling.
PierwsicontrollerzywgospodarcepublicznejpojawilisięwAngliiiUSA.
JużwXVwiekunaangielskimdworzedziałał„countroller”notującywpływy
iwydatkiśrodkówpieniężnychorazdóbr.WpodobnejfunkcjidziałałwUSA
od1778roku„comptroller”nadzorującyrównowagębudżetuijegowy-
korzystanie.Równieżwinteresiepaństwadziałali:„controllerofthecur-
rency”nadzorującybankowośćod1863rokuoraz„comptrollergeneral”
stojącynaczelewładzykontrolującejrachunkowość(USA,1921).Wpier-
wotnymznaczeniupunktciężkościcontrollinguspoczywałnarachunkowości
ikontroli.
Wsferzegospodarkiprywatnej„comptroller”porazpierwszypojawia
sięnakontynencieamerykańskimwprzedsiębiorstwiekolejowymAtchison,
Topeka&SantaFeRailwaySystem(1880).Przeważającaczęśćjegozadań
związanabyłazfinansamiinawiązywaładowszelkichpapierówwartościo-
wych.Pierwszymprzedsiębiorstwemprodukcyjnym(przemysłowym)po-
siadającymwswychszeregachcontrollerabyłoGeneralElectricCompany.
Stanowiskocontrollerazyskałonaznaczeniuwlatachdwudzies-
tychXXwieku.Przesłankamiwzrostuzainteresowaniajegodziałalnością
były
3
:
.powstawanieiwzrostdużychprzedsiębiorstw,prowadzącedowe-
wnętrznychproblemówzkomunikacjąmiędzydziałamiikoordynacjąw
rozwiązywaniuproblemów,
.automatyzacjaprodukcji,prowadzącadowzrostukosztówstałych
ograniczającychelastycznośćdziałańprzedsiębiorstw,
.powstawanienowych,wpraktycemałoznanychlubmałostosowa-
nych,instrumentówzarządzania,którychstosowaniewcorazbardziejtur-
bulencyjnymotoczeniuwymagałoznacznychnakładów.
Równocześnienastępowałazmianazadańcontrollera–odrejestrowej
rachunkowościikontrolidoplanowaniaprzyszłościprzedsiębiorstwa,co
prowadziłododalszegorozpowszechnianiasięcontrollingu.W1931roku
powołanospecjalnyinstytutbadawczyController’sInstituteofAmerica,który
3
W.Ossadnik,Controlling,R.OldenbourgVerlag,wyd.2,Mu
¨nchen–Wien1998,s.4.
12
