Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
życie,oczymmożemywnioskowaćnapodstawieWspomnieńPauliny.Opi-
sywaławnichswójduży,wygodnieurządzonyiwyposażonyweleganckie
mebledomrodzinny,drogiestrojenoszoneprzezdomowników,wykwintne
posiłki,bogatązastawęstołową(np.:flNasrebrnejtacysłużącyustawiłkubki
idzbankimisternejroboty.Zwłaszczajedendzbanekbyłprzepiękniezdo-
bionyintarsjamizkościsłoniowej,przedstawiającymipostacimitologiczne.
Pokrywkęicałenaczyniewykonanozmasywnegozłota”-t.I,s.38),wystaw-
nieobchodzoneświęta,obecnośćsłużby.
Dochodyrodzinypłynęłyzeznakomicieprosperującejcegielni,prowa-
dzonejprzezJudlaEpsteina.JakpodawałaPaulina,jejojciecotrzymywał
rządowezamówienianabudulec,dostarczającmiędzyinnymiogromneilo-
ścicegiełdobudowykoszar.Winteresachwspółpracowałzeswoimwpły-
wowymojcemZymelem,wktóregocieniupozostawał.Przykładtakiej
współpracypodawałaPaulina:fl[dziadek]miałsięzająćbudowąumoc-
nieńwBrześciu,naktóremójociecmusiałdostarczyćbardzowielecegieł
opatrzonychjegoinicjałamiJ.E.”(t.I,s.17).Zymelmiałznakomitąpozy-
cjęzawodową,dysponowałpokaźnymmajątkiemitroszczyłsięozabez-
pieczeniefinansowefamilii.Wspomnianewyżejaranżowaniemałżeństw
wewnątrzrodziny,podejmowanezjegoinicjatywy,miałonaceluochronę
majątkuprzedrozproszeniem22.
WedługPaulinyjejdomrodzinnybyłteżflmiejscemspotkańlokalnej
inteligencji”.Podkreślałato,piszącnaprzykładoodwiedzającychichważ-
nychgościach(flKażdywytwornyprzybysz,któryodwiedzałBrześć,zacho-
dziłnajpierwdonas”-t.I,s.113).
Wydarzeniem,któreznaczącowpłynęłonażycierodzinyidzieciństwo
Wengerof,byłabudowatwierdzywmieście,wwynikuczegowyburzono
lubprzeznaczononacelewojskowedużączęśćzabudowy,wtymbudynki
sakralneróżnychwyznań.MieszkańcyBrześcia,równieżrodzinaEpsteinów,
musieliopuścićswojedotychczasowesiedzibyiprzenieśćsiędonowej
częścimiasta.Skalatejoperacjibyłaogromna,relokowanotakżeżydow-
skicmentarz23,oczymPaulinapisałaobszernieweWspomnieniach.Zazbu-
rzeniesiedzibwypłacanoposzkodowanymrekompensaty,ale-jakpoda-
wała-wpraktyceprzenosinyoznaczałykompletnąruinęwielurodzin.
DlaEpsteinówprzenosinyoznaczałypogorszeniewarunkówbytowania
22
Mimotychstarańpojegośmiercispadkobiercytoczyliostrekonfliktyoschedęponim.Jecheskel
Kotik,któregowspomnieniaukazałysięwniniejszejserii,wspominał,żejegowujpomagałrozsądzać
tespory.WedługKotikabyłyonetakgłośne,żewieśćonichdotarłaażdoPetersburga;zob.J.Kotik,
Mojewspomnienia,oprac.A.Reibach,t.2,Warszawa2019,s.47.
23
Zob.np.M.Kaplan,Briskerjidnin19-tnjorhundert,[w:]Encikopediaszelgalujot.Brisk-Lite,red.E.Steinman,
Jeruszalaim1958,s.93.
XIX
KimbyłaautorkaWspomnień?ŻyciePaulinyWengerof|Pozycjarodziny
