Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OryginalizmwPolsce,czyliczyamerykańskiekoncepcjewykładnikonstytucjimogąnasczegośnauczyć?
15
naktórejznajdujesiędwórlubpałac,mogłaprzejśćnawłasnośćSkarbuPaństwa.
NapoparcietejtezysądprzywołałargumenttreścijęzykowejdekretuPKWN,
atakżeargumentceluhistorycznegoprawodawcy.Oilekwestiajęzykowaniejest
szczególniekontrowersyjna,gdyżznaczeniennieruchomościziemskich”niezmie-
niłosięnatyle,bymiećwpływnawynikwykładni,toodwołaniedocelówdekretu
PKWNwymagabliższejanalizy2.WopiniiWSA,przywykładnidekretuPKWN
należywziąćpoduwagęnkontekstpolityczno-ustrojowy,któryległupodstawjego
przyjęcia”,ansformułowaniomzawartymwnormachznajdującychsięwdekrecie
należałobyprzypisaćtakieznaczenie,jakiemiałyonewjęzykuprawnym,jakimsię
wówczasposługiwano”.Normydekretu,zdaniemsądu,npowinnybyćinterpretowane
zgodniezwoląiintencjamitegoprawodawcy,któryjeprzyjął”.
Intencjaustawodawcy,którąsądzidentyfikował,tozniszczenieziemiaństwa,
aniepoprawagospodarkirolnej.Tejintencji,zdaniemsądu,powinnabyćpodpo-
rządkowanawykładniaprzepisówdekretuPKWN.Pozaogólnąwiedząhistoryczną,
sądprzywołujeinteresującyargumentnarzeczuznania,żeintencjąustawodawcy
byłanacjonalizacjainnychnieruchomościniżtylkonieruchomościrolnych.Jak
zauważasąd,wpierwotnejwersjidekretuPKWNzakresprzepisuart.2ust.1ogra-
niczonybyłdonnieruchomościziemskichocharakterzerolniczym”.Przepisten
znowelizowanodekretemzdnia17stycznia1945r.,usuwającsłowanocharakterze
rolniczym”.Wrezultaciesądnieznalazłjęzykowegolubcelowościowegouzasad-
nieniadlaograniczeniazakresuart.2ust.1dekretuPKWNjedyniedongruntów
rolnych,użytkówrolnych,bądźnieruchomości,któremogłybyćwykorzystywane
jedyniewrolnictwie”.Dochodzącdotakiejkonkluzji,sądzabłędnąuznałwykładnię
przyjętąwdotychczasowymorzecznictwiesądówadministracyjnych,wtymNSA.
UzasadnieniedecyzjiinterpretacyjnejWSAmapewnecechybardzobliskie
podobnymuzasadnieniomspotykanymwliteraturzeamerykańskiej.Sądstwierdza
międzyinnymi:
Sądyniemogąforsowaćtakichregułinterpretacyjnych,któreprowadządorozumienia
przepisówwistociezmieniającychichtreśćitonawetwtedy,gdybytowarzyszyłytemu
szczytneceleiobiektywniesłusznachęćnaprawieniakrzywd,którychźródłembyłodaw-
neprawo.Takiekrzywdymożenaprawićtylkowspółczesnyustawodawca,przyjmując
stosownerozwiązanialegislacyjne.
Chwilęwcześniejsądwypowiadasięwsposóbnastępujący:
Abstrahowanieodowegokontekstu[sytuacjihistorycznej]prowadzidostosowaniatakich
regułwykładni,które,wocenieSądu,prowadząwistociedowypaczenialiteralnegobrzmienia
przepisów,októrychmowa,isąsprzecznezwoląówczesnegoprawodawcy.Szczególnie
niebezpiecznejestocenianietychżeprzepisówtymikategoriamiinterpretacyjnymi,które
2
NaczelnySądAdministracyjnywwyrokuzdnia23czerwca2009r.(IOSK906/08)niezgodził
sięzinterpretacjąWojewódzkiegoSąduAdministracyjnego,stwierdzającm.in.,żecelemdekretu
PKWN,którypowinienbyćbranypoduwagęprzezwspółczesnegointerpretatora,jestwyłącznie
reformarolna.Sądwyraziłjednocześniepreferencjędlaścisłej(jeśliniewręczzawężającej)wykładni
przepisówonacjonalizacji,zewzględunadziśobowiązującezasadykonstytucyjne.Wtymkontekście
NSAopowiedziałsięzaograniczeniemzakresupojęciannieruchomościziemskie”.
