Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
ROZDZIAŁI
Osobliwościspołecznesątotakieskładnikisystemuspołecznego,które:
a)sącząstkowymifaktamispołecznymiolokalnymzasięgu,podczasgdy
typowościspołeczneprzenikającałysystem;b)sąfaktamispołecznymi
ostrukturzezasadniczoróżniącejsięodstrukturykontekstuspołecznego,
wktórymsięznajdują;c)pozostająwnietypowychrelacjachzsystemem
orazinnymijegoskładnikami;d)sąrelatywnierzadkimifaktamiwporów-
naniuztypowościami,przezconabywająstatuswyjątków.Osobliwości
naruszająporządekotoczenia,alboinaczejrzeczujmując–sąenklawami
alternatywnegoporządku.
Wperspektywiesocjologicznejosobliwościsąfaktamispołecznymi
ocharakterzementalnym,normatywnym,interakcyjnymlubstratyfikacyj-
nym.Mogątobyć:niezwykłewizjeiobrazyżyciaspołecznego;katego-
rie,którenieprzystajądoupowszechnionychschematówpoznawczych;
nietypowerole,instytucjeiproceduryspołeczne;ekskluzywnepraktyki
społeczne;nietypowewiązkipozycjispołecznych,którenieprzystajądo
swojskiegoukładudystansówspołecznych.
Osobliwościspołecznesąmocnozakorzenionewmentalnyminorma-
tywnymwymiarzespołeczeństwa.Tamczęstobiorąswójpoczątek.Potem
krzepną,znajdującniekiedydodatkowespoiwowinterakcjachidystan-
sachspołecznych.Weźmychociażbypraktykispołeczne,któreHowardS.
Becker(1963)nazywaetykietowaniem.Środowiskospołecznejestskłonne
przypisywaćetykietędewiacjipewnymzwyczajnymfaktomspołecznym.
Nacechowanenegatywniereguły,zachowania,pozycjelubzbiorowości
społeczne,któreniemająwsobienicosobliwego,zbiegiemczasustają
sięanomaliamilubspołecznymiekstrawagancjami,ponieważnastępuje
dopełnienieistniejącejjużwizjilubdiagnozyspołecznejstosownymiwar-
tościamiidziałaniami.PodobnyprocesopisujeZygmuntBauman,budując
teorięponowoczesnegospołeczeństwakonsumpcyjnego,wktórymklasy
społeczneouprzywilejowanychpozycjachpodejmująintensywnedziała-
nianarzeczprzedefiniowaniapodziałówmiędzytym,couładzone,atym,
cochaotyczneiobce.„Światprzedprzybyciempierwszychprawodaw-
ców,pozostawionysamsobie,nieoświetlonypunktowymświatłemopo-
wieści,niejestaniuporządkowany,anichaotyczny,aniczysty,anibrudny.
Toludzkiprojektstwarzanieporządekwrazzwizjąładu,brudwrazzpro-
jektemczystości.Najpierwwmyślachprzycinasięobrazświata,byzaraz
potemwziąćsięzaprzycinanierzeczywistości.Skoroprzycięłosięjuż
obraz,przycinanieświata(pragnieniejegoprzycięcia,próbajegoprzycię-
cia,choćniekonieczniejegofaktyczneprzycięcie)stajesięprzesądzone”
(Bauman2004,s.36).OpisaneprzezHowardaS.BeckeraorazZygmunta
Baumanaspołeczneprocesytworzeniaosobliwościsąznakomitymiprzy-
kładamizastosowaniapodzielanejprzezwielusocjologówogólnejtezy,
