Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
ROZDZIAŁI
relacjizwrotnejmiędzyjednostkowympoczuciembezpieczeństwaaregu-
łamifunkcjonowaniasystemuspołecznego:systemowyrodowódzaso-
bówjednostkisprawiabowiem,iżwśródjejdziałańistotnąrolęzaczynają
odgrywaćtakie,którychcelemjestochronalubzmianaregułfunkcjono-
waniasystemuspołecznego,definiującychowezasoby”.Takotojednostki
izbiorowościwytwarzająścieżkimentalne,kulturoweiinterakcyjne,żeby
sięponichporuszaćlubżebynakłonićinnychdopodążanianimi;niszczą
istniejącepotencjalnepołączenia,żebyuniknąćchodzenianimilubżeby
niewkroczylinanieinni.
Wybiórczaaktywnośćjednostekizbiorowościuwalniatylkopewien
fragmentzasobówsystemowych.Niektórezasobysąprzecenianelubigno-
rowane;oinnychsięniepamiętalubniewie,żeistnieją,copowoduje,że
działasiętak,jakbyichniebyło;jeszczeinnychupatrujesiętam,gdzieich
niema;poinneniemapotrzebysięgać.Zasobysystemowesąwięcjedynie
potencjałemtrwaniaizmianyróżnychformżyciaspołecznego,którywyko-
rzystywanyjestbardzoselektywnie.Niemogąbyćwszakżetraktowane
jakozupełniepasywnyskładmożliwości,wktórymsięswobodnieprze-
biera,jednezszanssięchwyta,ainneodrzuca.Zasobysystemowewywie-
rająnacisknauczestnikówżyciazbiorowego,ponieważichtworzywemsą
myśli,działaniaidziełaludzkie.Systemnierobitegosamzsiebie.Czynią
toludzie,uwikłaniwzależnościosystemowymcharakterze,brzemienne
działaniamiprzeszłymiiaktualnymi.Nagruncietakiegoujęciasystemów
społecznychstrukturyspołecznesątraktowanezarazemjakopotencjał,
którysięuaktywnialubmarnujedziękidziałaniomspołecznym,ijakoswoi-
sta„moc”systemu,którypróbujenarzucićdziałaniajegouczestnikom.
Otrwaniuiozmianiesystemówspołecznychstanowićmogązarówno
typowewięzi,któreobejmującałespołeczeństwo,jakiwięzicząstkowe,
którezewzględunaswojąwyjątkowośćnaruszająpowszechnyporządek.
Wdalszejczęściksiążkitepierwszenazywamstrukturamipospolitymilub
typowościami,drugienatomiast–strukturamiosobliwymilubosobliwoś-
ciami.Niekiedyspołeczeństwafunkcjonująwjakichśstanachpośrednich
–wtrakcierozpaduwięzispajającychjewcałośćbądźwtrakciestawa-
niasięcałościami.Wtedywśródrwącychsięwięzipospolitychpojawiają
sięlicznewięziosobliwe,obejmująceswoimzasięgiemjedynierozczłon-
kowanefragmentytkankispołecznej,którenaruszająspoistośćirówno-
wagęsystemu.Tenstanrzeczyjestznamiennydlatransformującychsię
systemów.Społeczeństwa,przeistaczającsięzjednegostanuuporządko-
waniawinny,niekiedyprzechodząstadiumzanikuwszelkiejtożsamości.
Rozpadająsiępowszechnewięzi,awichmiejscenieodrazupojawiasię
jakaśnowacałościowastruktura.Tostadiumzamieszaniaspołecznego,
charakterystycznedlaradykalnychzmianspołecznych,mawsocjologii
