Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
COJESTNIEZWYKŁEGOWTRANSFORMACJIUSTROJÓWSPOŁECZNYCH?
25
przezludzi.Aleodtwarzająsięotyle,oileniesąprzeciążoneichdzia-
łalnością.„Poprawnośćsystemowa”,któraowocujenadmiernąeksploata-
cjąniektórych,atrakcyjnychzróżnychwzględów,fragmentówstruktury,
możeprowadzićdopowolnychzmianlubeksplozji.Natomiaststruktury
pominiętezanikają,„marnują”się,jakwszelkieniewykorzystanezasoby.
Niekiedydziejesiętowformiespektakularnejimplozji.Niekiedyprzez
jakiśczaspozostająwstanieswoistego„czuwania”,„oczekiwania”,żeby
potempowolizaniknąćlubuwolnićswójpotencjał,jeżeliwkońcustaną
sięarenądziałańludzkich.Takczyinaczej,taniewykorzystanaczęść
potencjałustrukturalnegoutrzymujesiętylkodopewnegomomentu:naj-
krócejwwymiarzeinterakcyjnymjako„zastrzeżonym”tereniedlapew-
nychtypówaktywności;najdłużejwwymiarzekulturowym,wpamięci
jednostekizbiorowości.
Bywarównieżtak,żeludziedokonująwyborów,któreniemieszczą
sięwistniejącymporządkuspołecznym.Kontestujązastanezasobyspo-
łeczneiusiłująustanowićnowe.Wtedyspołeczeństwobądźtotoleruje,
bądźtokarzedziałającychniestandardowoosobników.Sąnaprzykład
eliminowani,upośledzani,marginalizowani.Niekiedysamiwycofująsię
zpodejmowaniainnowacyjnychdziałań,zanimspotkaichkaralubzdążą
zmienićzastanestrukturyspołeczne.Częstomimowłasnegouporuispo-
łecznegoprzyzwolenianiesąwstanieskutecznienaruszyćistniejącego
porządku.Czasamijednakuporczywieponawianeinnowacyjneprzed-
sięwzięciaprowadządowyłanianiasięnowychstrukturonietypowych
wzorach.Niektóreztychosobliwościrozrastająsiędomomentu,ażstaną
sięnowymitypowościami.Dziejesiętakzwłaszczawtedy,gdyosobliwe
zasobysąwykorzystywaneprzezruchyspołecznelubstająsiępożywką
działańmasowych.Takniewinniezpozorurozpoczynasięnaprzykład
dystynktywnamoda,którapojakimśczasienajczęściejznika,alenie-
kiedypozostawiatrwałeśladywfunkcjonowaniuzbiorowościludzkich
lubnawetradykalniejeprzeobraża.
Strukturyspołecznesąswoistymizasobamidlauczestnikówżyciazbio-
rowego,ichkapitałemspołecznym,októrytrzebadbaćiktórymmożna
sięposługiwać.Refleksyjnośćnaturyludzkiej,zdolnośćdosymbolicz-
negoodwzorowywaniaświataiwytwarzaniajegoznaczącychobrazów
sprawia,iżjednostkiizbiorowościdefiniująte„układy”jakoźródło
własnejicudzejsiłylubsłabości,jakoźródłobezpieczeństwalubzagro-
żeń.Jednostkiizbiorowościsągotoweczerpaćzzasobówspołecznych,
pielęgnowaćje,niszczyćlubzmieniać.Dotyczytozarównozasobów
typowych,jakiosobliwych.Sięgajądojednychidrugich,byrealizować
swojeinteresyiwprowadzaćwżycieswojezamysły.„Iwtenotospo-
sób–piszeMirosławaMarody(1991,s.14)–objawiasięnamistnienie
