Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
COJESTNIEZWYKŁEGOWTRANSFORMACJIUSTROJÓWSPOŁECZNYCH?
17
toinstytucje,wktórychodosobniasięchorych,bezrobotnych,rozpust-
ników,utracjuszy,biedaków,skazańców,ludziuznanychzaszalonych.
Przytymstanowiąoneistotnyskładniksystemuspołecznego.Pozostają
podwpływemotoczeniaipełniąwobecniegoistotnefunkcjepolityczne,
ekonomiczneispołeczne.Naprzykładsąźródłemtaniejsiłyroboczej.
Chociażfunkcjonująpozagłównymnurtemżyciazbiorowego,jednak
nadająswoistepiętnocałemusystemowi(wXVIIwiekujedenprocent
mieszkańcówParyżabyłseparowanyw„szpitaluogólnym”).Tenzwiązek
jestoczywiściepłynny.Wpewnychokresachmiejscainternowaniaspy-
chanesąnamarginesspołeczeństwa.Winnychsytuująsięobokpodsta-
wowychinstytucji,nabierająctakiegoznaczenia,żepoważnezastrzeżenia
budzitraktowanieichjakoosobliwości.Zanimwyłonisięsystemkapita-
listyczny,będąkonserwowaćpewienprzejściowytypustrojuweFrancji,
atakżewAngliiwNiemczech.„Wdziałaniujakwzałożeniach,Szpital
ogólnyniemiałnicwspólnegozjakimkolwiekpojęciemmedycznym.Był
instancjąustroju,systemumonarchicznegoiburżuazyjnego,którywtym
czasiewykluwałsięweFrancji”(Foucault1987,s.57).
Koncepcjęosobliwościjakoskładnikówsystemuspołecznegozakłada
równieżwywódMaryDouglasnatematbrudu:
„Jeśliznaszegopojęciabruduwyabstrahujemypatogenicznośćihigienę,
zostajemyzestarądefinicjąbrudujakoczegośnienaswoimmiejscu.To
bardzosugestywnepodejście.Implikujeonodwawarunki:zbióruporząd-
kowanychrelacjiinaruszenietegoporządku.Brudzatemniebywanigdy
unikalnym,wyizolowanymzjawiskiem.Tamgdziejestbrud,jestsystem.
Brudtoproduktubocznysystematycznegoporządkowaniaiklasyfikacji
rzeczy,otyle,oileporządkowaniewymagaodrzucenianieprzystających
elementów.Ideabruduprzenosinaswprostwsferęsymboliiwskazuje
napowiązaniezsystemamiczystości,którychsymbolicznycharakterjest
jeszczebardziejoczywisty”(Douglas2007,s.77).
RównieżwkoncepcjikodowaniaintymnościNiklasaLuhmanna(2003)
dajesięzauważyćmocnezakorzenienieosobliwościwsystemiespo-
łecznym.Podstawowąosnowęsystemustanowiątypowestosunkibez-
osobowe,któresąwyznaczoneabstrakcyjnymipozycjamiirolamispo-
łecznymi.Dostarczająoneekstensywnychkodówsymbolicznych,dzięki
którymmożliwyjestładorganizacyjnyorazwzajemnekomunikowaniesię
niezależnieodindywidualnychróżnicorazpostawżywionychwobecpart-
nerów.Alewspołeczeństwiedochodzirównieżdobardziejintensywnych
formkomunikowaniasię,wramachktórychdużegoznaczenianabierają
osobniczecechypartnerów,azawieszonychzostajewielecechspołecz-
nych(jakchociażbyichstatus).Tutajwyłaniająsię„związkiintymne”.
Kodowanieintymnościcechujesięosobliwymprzebiegiem,którywynika
