Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.6.Różnorodnepojęciawiedzy
11
Równieżinformatykazaoferowałakonkurencyjnąwizję–widzeniaświata
jakoogromnykomputer.Wizjatajestwszczególnościpromowanaprzezko-
gnitywistykę,którausiłujewytłumaczyćdziałanieumysłuprzezanalogiędo
działaniaogromnegokomputeralubnawetjegoprototypu–maszynyTuringa.
Dzisiajmożemyjednakpowiedzieć,żeumysłludzkijestznaczniebardziejskom-
plikowany(patrzpodrozdz.1.8oracjonalnejteoriiintuicji),awięcświatmusi
takżebyćbardziejskomplikowany.Ponadtowizjakognitywistykiorazsztucznej
inteligencjibyłateżwyraźnieredukcjonistyczna.Zuwaginaparadygmatyczną
zmianęzasadyredukcjinazasadęwyłanianiaspecjaliściwzakresiesztucznejin-
teligencjipowstrzymalidzisiajsweambicjeiograniczająsiędonadziei,żewzra-
stającazłożonośćwspółczesnychkomputerówspowodujeniejakospontaniczne
wyłonieniesięinteligencjikomputerów.Takwięcwizjaświatajakogigantyczne-
gokomputeratraciswojąatrakcyjność.
Wieleaspektówzmianysposobuwidzeniaświatamożebyćokreślanych
jakoperspektywasystemowa.Perspektywataobejmujemodelowaniematema-
tyczne,wszczególnościtzw.miękkietechnikiobliczeniowe,wrazzezbiorami
rozmytymi(fuzzysets;zastosowaniemlogikinieskończeniewielowartościowej)
orazzbioramiprzybliżonymi(roughsets;zastosowaniemlogikitrójwartościo-
wej)10.Takwięczasadawyłączonegośrodka(niematrzeciejdrogi)nieobowią-
zujejużwświeciecywilizacjiinformacyjnej.Perspektywasystemowaobejmuje
teżkrytycznąanalizępojęciawiedzy–podstawowegozasobuepokigospodarki
opartejnawiedzy.Wreszcieobejmujeonatakżemiękkieaspektyteoriisyste-
mów,jejkrytycznywymiar–co,jakzobaczymydalej,prowadzidoracjonalnej
teoriiintuicjiinowegopojmowaniafunkcjonowanialudzkiegoumysłu,awięc
takżeludzkiejwiedzy.Wpozostałejczęścirozdziałuskoncentrujemysięnatych
aspektach.
1060Różnorodnepojęciawiedzy
Definicjewiedzysąróżnorodne,comożnasprawdzićnaprzykładwency-
klopedii.
Definicjawszerokimsensieokreślawiedzęjakonagromadzonedoświad-
czenieispuściznękulturowąludzkości(jesttowięcwiedzauspołeczniona)lub
pojedynczychludzi(wiedzaindywidualna),włączającwtonaukę,sztukę,reli-
gię,mity,magięitd.K.Popper(patrznp.[28])definiujeswojepojęcietrzeciego
świata–świataidei,wiedzy,sztuki,istniejącegoniezależnieodpostrzeganiain-
dywidualnegoiodświatarzeczywistości–faktyczniewsposóbbardzopodobny
dowiedzyuspołecznionejwjejszerokimsensie.
Pojęciewiedzyjestteżużywanewsensiespecyficznymioznaczawtedy
syntezędoświadczeniaiinformacji(specjaliściwdziedziniemodelowaniama-
tematycznegododadzą:wformiemodeli),zweryfikowanąpoprzezdyskusje,
krytykę,eksperymenty,awięczwyklewprocesiespołecznym,zwykorzysta-
10Trzebatupodkreślić,żewobudziedzinachmamyjakoPolacybardzopoważnywkład.Twórcą
teoriizbiorówprzybliżonychjestZdzisławPawlak.
