Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.6.Różnorodnepojęciawiedzy
13
inauką,czyliprzemysłówwysokiejtechniki,usługspołeczeństwainforma-
cyjnego,technikinformacyjnychitp.Takadefinicjajestwykorzystywanaprzez
OECD,UnięEkonomiczną,czasopismoTheEconomist.
3.Gospodarkaopartanawiedzymożebyćdefiniowanazperspektywysys-
temowejjakogospodarkazwiązanaznowąepokącywilizacjiinformacyjnej
iwiedzy.Toobejmujeobiepoprzedniedefinicje,aleuwzględniatakżeinne,
naprzykładcywilizacyjneaspekty:dematerializacjępracy,szybkązmianęza-
wodów,znaczenieizmianęcharakterusystemówedukacjiitp.
NaproguepokigospodarkiopartejnawiedzypojawiłysięteżswoisteHna-
pięcia”międzynaukamiścisłymiaspołecznymiihumanistycznymi,wynikające
zróżnorakichprzyczyn.
1.Obserwowanejesttozwłaszczawliteraturzeanglojęzycznej,cowynikazfak-
tu,żewjęzykuangielskimsłowoscience(nauka)madośćwąskieznaczenie.
Rozumiesięprzeznienaukitwarde,któreprzeciwstawiasięhumanitiesczy
nawetsocialsciences.Wjęzykupolskim,aleteżnaprzykładniemieckimczy
japońskim,tedrugiesątraktowaneniewątpliwiejakonauki,choćwłaściwym
określeniembyłobynaukimiękkie11.
2.Związanejesttozodmiennierozumianympojęciemprawdyiznaczeniawie-
dzywnaukachtwardych,gdzieteorienaukowesąsprawdzane(głównie)
przezporównaniezdanymieksperymentalnymiiideałemjestprawdaobiek-
tywna,orazwnaukachmiękkich,gdzieteorienaukowesąsprawdzane(głów-
nie)poprzezkrytykęinterpersonalnąirefleksjęhermeneutycznąiideałemjest
prawdaosobista12.
3.Związanejesttotakżeztradycyjnymjużsporemmetodologicznymwfilo-
zofiinauki,którymożnascharakteryzowaćhasłowofalsyfikacjonizmPoppe-
rawobec(pojęcia)paradygmatuKuhna.SocjologowieatakująPopperowskie
wymaganiefalsyfikacjijakonierealistycznyopisrzeczywistościnaukowej,wy-
razbrakurealizmuwmetodologiinauktwardych:wedługnich,badaczdanej
dziedzinybędzieraczejdążyłdorealizacjiswejkarieryiszukałakceptacji
swoichteorii,starającsiętylko,abymieściłysięonewuznanymKuhnowskim
11Zdaniemautora,wydajesiętopróżnągrąsłów.Spotkałsięonjednakzbardzogwałtownymi
atakamianglojęzycznychsocjologównascientificmethodologyrozumianąprzeznichpejoratywnie–
początkowozupełniedlaniegoniezrozumiałymi,bowjegorozumieniusocjologiateżjestpoważną
nauką.Potemokazałosię,żesocjologowiecinieorientująsięwzupełnieinnym,znacznieszerszym
znaczeniusłówodpowiadającychsciencewwiększościjęzykówinnychniżangielski.Dlauniknięcia
takichnieporozumieńlepiejchybaużywaćwjęzykuangielskimkonsekwentniehardsciencesoraz
softsciences,bezjakiegokolwiekwartościowania,gdyż–jaktozobaczymydalej–naukimiękkieczy
miękkiemetodybadawczemogąbyćsilniejszeniżtwarde.
12Obateideałysą,niestety,zawodne.Specjaliściwzakresiemodelowaniamatematycznegoizło-
żonościobliczeniowejdobrzewiedzą,żenawetgdybyśmydysponowaliwpełniobiektywnymido-
kładnymmodelembardziejzłożonegoproblemu,toprzyzwiększaniuwymiarowościmodeltaki
szybkostajesięniepoliczalny–szybciejniżrosnąmożliwościobliczeniowewspółczesnychkompute-
rów.Musimyzatemzawszezadowalaćsięmodelamiprzybliżonymi,szukaćprzybliżeńadekwatnych
dozadania,dlaktóregochcemydanymodelzastosować.Dalejpodamyprzesłankilogicznepoglądu,
żewpełnidokładnemodelerzeczywistościpoprostunieistnieją.Podobnie,prawdaosobista,choć
bardzowartościowawrozwojunauki,niemajednakwymiarupraktycznego:abyjązastosować,
musimyjąpoddaćweryfikacjiinterpersonalnej.
