Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ2.PRZEDMIOTPRAWAPRACY
Większekontrowersjebudzikwestiaszczegółowegozakresusto-
sunkupracy.Wydajesię,żewdoktryniedominujepoglądoobejmowaniu
pojęciemjednegostosunkupracywielutzw.stosunkówelementarnych,
któresązesobąściślepowiązanezuwaginapewnezależnościfunkcjo-
nalne,treścioweczynormatywne68.Wmyśldrugiegopoglądutreściąsto-
sunkupracyobjętesątylkoteelementy,któreskładająsięnazobowiąza-
niowąwięźmiędzypracownikiemipracodawcą(jakodłużnikamiiwie-
rzycielamijednocześnie),awięcte,dlaktórychbezpośrednimoparciem
jestart.22§1k.p.69
ZdaniemZ.Kubotawramachstosunkupracymożnawyróżnićna-
stępującestosunkielementarne70ostosunekświadczeniapracy(stosunek
podstawowy)71,stosunekdyrektywny(kompetencjapracodawcydowy-
dawaniapoleceńiodpowiadającyjejobowiązekpracownikastosowania
siędotychpoleceń),stosunekdystrybutywny(przyznawanienagród
prawdaceleposzczególnychstosunkówelementarnychmogąbyćróżne,jednakwszystkie
musząsłużyćjednemu,nadrzędnemucelowi,jakimjestodpowiadającaokreślonymza-
łożeniomaksjologicznymwymianaświadczeńokreślonychwart.22§1k.p.Jaksłusznie
zauważaA.Klein,elementprzedmiotuświadczenia,będącyjednocześnieelementem
przedmiotuzachowaniasięwierzyciela,stanowicentralnepołożeniewzobowiązanio-
wychstosunkachprawnych,któryUwistociekonstruujesiętylkopoto,byzapewniając
zachowaniesięwpewiensposóbosobywystępującejpostroniedłużnikawstosunkudo
pewnegoprzedmiotu,umożliwićosobiewystępującejpostroniewierzycielainnezacho-
waniesięwstosunkudotegosamegoprzedmiotu(aczkolwiekodpowiedniezachowaniu
siędłużnika)”–A.Klein,Elementyzobowiązaniowegostosunku...,s.53.Prawowyposażastro-
nywinstrumentyprawne,któremajątencelgłównygwarantowaćizabezpieczać.Stąd
możnaprzyjąć,żewstrukturzestosunkupracystosunekelementarnywynikającyzart.22
§1k.p.pełni,cojestzresztądośćoczywiste,rolęnadrzędnąwobecinnychstosunków
elementarnych.
68Z.Kubot,Pozycjaprawnastron...,s.24in.;Z.Masternak,Obowiązekpracowniczej...,
s.60in.
69T.Zieliński,Prawopracy.Zaryssystemu,CzęśćI...,s.238;tegoż,Stosunekpracy
istosuneksłużbowywadministracjipaństwowej(wo)PracownicyadministracjiwPRL,pod
red.J.Łętowskiego,Ossolineum1984,s.123.
70Z.Kubot,Pozycjaprawnastron...,s.24in.
71Stosunekświadczeniapracymacharakterzłożony.Wjegoskładwchodziwiele
uprawnieńiodpowiadającychimobowiązkówzwiązanychbezpośredniozprocesemwy-
konywaniapracyizabezpieczającychtenproces.Pośródtychuprawnieńiobowiązków
podstawoweznaczeniemająobowiązkiwymienionewprostwart.22§1k.p.Chodzitu
opracowniczyobowiązekświadczeniapracyokreślonegorodzajuorazobowiązekpraco-
dawcyzatrudnianiapracownikazawynagrodzeniem.Oboktychelementówpodstawo-
wychstosunekświadczeniapracyobejmujetakżetakieuprawnieniaiobowiązki,jakpra-
worozwiązywaniacałegostosunkupracy,prawodouzyskiwaniaszereguświadczeń
związanychzwynagrodzeniemzapracę(nagrody,dodatkiitd.),prawodoodpoczynku
itd.orazwieleuprawnieńiobowiązkówocharakterzewykonawczymwstosunkudo
wymienionych.Wpewnymsensietreśćobowiązkówpodstawowychdeterminujezakres
stosunkuświadczeniapracy.
127
