Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Rozdział2.Emancypacjabrzmieniawmuzyce
cyjnyutwórfonetycznypt.GadjiBeriBimbaHugonaBalla,wykonanyna
pierwszympokaziedadaistycznymwZurychuw1916rokuzainicjowałcał-
kiemnowąkoncepcjępojmowaniamateriisłowaipoetyckiegozapisu.Po-
staciąwielceznaczącąwtymnurciebyłniemieckiartystaKurtSchwitters,
któryzasłynąłm.in.takimiutworamipoetyckimi,jakUrsonateczyHusten-
scherzo.Ichkonstrukcjaopierałasięnaabstrakcyjnymdoborzewybranych
literzalfabetu,wypowiadanych,niekiedywykrzykiwanychlubszeptanych
wściśleokreślonymrytmieiczasie.UtworySchwittersabudowanebyłyze
świadomościązwiązkówzwielkimi,archetypicznymiformamimuzycznymi.
Ursonateskładasięzczterechczęści:Rondapoprzedzonegointrodukcją,
Larga,Scherzaztriemorazfinałunaplanie:Presto–Ablosung–Kadenz–
Schluss.Pierwszaczęśćtegoutworumakształtrondasonatowegozczterema
tematami(por.przykład2.3),atematytepoddawanesąlicznymprzekształ-
ceniom,takimjakretrogradacja,repetycja,substrakcja,addycja25.Poza
tymdziękizachowanemuautorskiemunagraniudzieła26wiemy,żeSchwit-
terspoddałścisłejkontroliczystomuzyczneelementytejkompozycji,takie
jakwysokośćdźwiękupozostającawrelacjidointonacjimowy,dynamika,
czyrytm.
Przykład203:KurtSchwitters,Ursonate,czterytematywekspozycjicz.I
25Por.LeighVanHandel,prezentacjapt.TheClassic(al)DadaWork:KurtSchwit-
ters,UrsonateprzedstawionanaWestCoastConferenceforMusicTheoryandAnalysis,
26-28kwietnia2002,Victoria,BC.Dostępnapodadresem:https://www.msu.edu/~lvh/
NewFiles/Schwittershandout.pdf.
26DostępnenapłycieWergo,63042,wydanejw1993roku.
