Sonorystyka w twórczości kompozytorów polskich XX wieku

Iwona Lindstedt

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-235-1002-4

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2010

Liczba stron:

487

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Lindstedt, Iwona. Sonorystyka w twórczości kompozytorów polskich XX wieku. Red. . Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2010, 487 s. ISBN 978-83-235-1002-4

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Lindstedt, I.

T1 Sonorystyka w twórczości kompozytorów polskich XX wieku

PB Uniwersytet Warszawski

PP Warszawa

YR 2010

SN 978-83-235-1002-4

Bibliografia BibTex:

@Book{ 168482, author = "Lindstedt, Iwona", editor = "", title = "Sonorystyka w twórczości kompozytorów polskich XX wieku", publisher = "Uniwersytet Warszawski", year = "2010", address = "Warszawa", isbn = "978-83-235-1002-4" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Lindstedt, Iwona

ED -

TI - Sonorystyka w twórczości kompozytorów polskich XX wieku

PB - Uniwersytet Warszawski

CY - Warszawa

PY - 2010

SN - 978-83-235-1002-4

ER -

Netografia (standard APA):

Lindstedt, Iwona. Sonorystyka w twórczości kompozytorów polskich XX wieku [baza danych online] Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2010 [dostęp: 07 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/sonorystyka-w-tworczosci-kompozytorow-polskich-xx-wieku-iwona-lindstedt-168482.

kompozytor, muzyka XX w.

Prezentowana książka jest pierwszą próbą całościowego ujęcia zagadnień związanych z problemem sonorystyki muzycznej, mającym kluczowe znaczenie dla poznania dziejów polskiej twórczości muzycznej w XX wieku, a także jej europejskich kontekstów. Obj...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-235-1002-4

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2010

Liczba stron:

487

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wprowadzenie10
I. Aspekty historyczno-estetyczne14
Rozdział 1. Wokół pojęcia „sonorystyki muzycznej”16
Rozdział 2. Emancypacja brzmienia w muzyce w perspektywie historycznej28
2.1. Najwcześniejsze przejawy28
2.2. Pierwsza połowa XX wieku32
2.3. Druga połowa XX wieku47
Rozdział 3. Historyczne i estetyczne przesłanki sonorystyki w twórczości kompozytorów polskich XX wieku60
Rozdział 4. Sonorystyka a problem „polskiej szkoły kompozytorskiej” lat 60. XX wieku78
II. Aspekty teoretyczno-metodologiczne96
Rozdział 5. Teoria sonologii muzycznej Józefa Michała Chomińskiego98
5.1. Geneza98
5.2. Podstawy sonologii muzycznej100
5.2.1. Problemy elementarne105
5.2.2. Równorzędność materiału dźwiękowego109
5.2.3. Wymiary czasu i szybkości110
5.2.4. Stany gęstości i rozrzedzenia brzmienia111
5.2.5. Modulacja sonorystyczna119
5.2.6. Forma122
5.3. Recepcja133
Rozdział 6. Metody analizy sonorystycznego dzieła muzycznego138
6.1. Koncepcje badania brzmienia dzieła muzycznego138
6.2. W kręgu muzykologii empirycznej145
6.3. Analiza akustyczna — wizualizacja sygnałów dźwiękowych154
6.4. Analiza percepcyjna — psychoakustyka i psychologia percepcji164
6.5. Model analizy muzyki sonorystycznej170
III. Analizy utworów sonorystycznych180
Uwagi wstępne180
Rozdział 7. Utwory Krzysztofa Pendereckiego182
7.1. Krzysztof Penderecki, Tren. Ofiarom Hiroszimy na 52 instrumenty smyczkowe (1960)182
7.1.1. Materiał dźwiękowy182
7.1.2. Regulacja czasu i szybkości183
7.1.3. Stany gęstości i rozrzedzenia brzmienia184
7.1.4. Forma189
7.2. Krzysztof Penderecki, Quartetto per archi nr 1 (1960)197
7.2.1. Materiał dźwiękowy197
7.2.2. Regulacja czasu i szybkości198
7.2.3. Stany gęstości i rozrzedzenia brzmienia202
7.2.4. Forma204
7.3. Krzysztof Penderecki, Polymorphia na 48 instrumentów smyczkowych (1961)213
7.3.1. Materiał dźwiękowy213
7.3.2. Regulacja czasu i szybkości213
7.3.3. Stany gęstości i rozrzedzenia brzmienia214
7.3.4. Forma224
7.4. Krzysztof Penderecki, Kanon na orkiestrę smyczkową (52 instrumenty smyczkowe) i dwie taśmy (1962)229
7.4.1. Materiał dźwiękowy229
7.4.2. Regulacja czasu i szybkości230
7.4.3. Stany gęstości i rozrzedzenia brzmienia232
7.4.4. Modulacja sonorystyczna233
7.4.5. Forma233
Rozdział 8. Utwory Henryka Mikołaja Góreckiego244
8.1. Henryk Mikołaj Górecki, Scontri op. 17 na orkiestrę (1960)244
8.1.1. Materiał dźwiękowy244
8.1.2. Regulacja czasu i szybkości245
8.1.3. Stany gęstości i rozrzedzenia brzmienia247
8.1.4. Forma253
8.2. Henryk Mikołaj Górecki, Genesis, cz. I: Elementi per tre archi op. 19 nr 1 (1962)270
8.2.1. Materiał dźwiękowy270
8.2.2. Regulacja czasu i szybkości271
8.2.3. Stany gęstości i rozrzedzenia brzmienia277
8.2.4. Forma282
8.3. Henryk Mikołaj Górecki, Genesis, cz. II: Canti strumentali per 15 esecutori op. 19 nr 2 (1962)285
8.3.1. Materiał dźwiękowy285
8.3.2. Regulacja czasu i szybkości285
8.3.3. Stany gęstości i rozrzedzenia brzmienia287
8.3.4. Forma291
Rozdział 9. Utwory Wojciecha Kilara300
9.1. Wojciech Kilar, Riff 62 na orkiestrę (1962)300
9.1.1. Materiał dźwiękowy300
9.1.2. Regulacja czasu i szybkości301
9.1.3. Stany gęstości i rozrzedzenia brzmienia302
9.1.4. Forma306
9.2. Wojciech Kilar, G´en´erique na orkiestrę (1963)314
9.2.1. Materiał dźwiękowy314
9.2.2. Regulacja czasu i szybkości315
9.2.3. Stany gęstości i rozrzedzenia brzmienia317
9.2.4. Forma319
9.3. Wojciech Kilar, Diphthongos na chór mieszany i orkiestrę (1963)327
9.3.1. Materiał dźwiękowy327
9.3.2. Regulacja czasu i szybkości328
9.3.3. Stany gęstości i rozrzedzenia brzmienia330
9.3.4. Forma331
9.4. Wojciech Kilar, Springfield Sonnet na orkiestrę (1965)339
9.4.1. Materiał dźwiękowy339
9.4.2. Regulacja czasu i szybkości340
9.4.3. Stany gęstości i rozrzedzenia brzmienia343
9.4.4. Forma347
Rozdział 10. Utwory Kazimierza Serockiego, Witolda Szalonka i Bogusława Schaeffera356
10.1. Kazimierz Serocki, Segmenti na orkiestrę (1960–61)356
10.1.1. Materiał dźwiękowy356
10.1.2. Regulacja czasu i szybkości357
10.1.3. Stany gęstości i rozrzedzenia brzmienia358
10.1.4. Forma364
10.2. Witold Szalonek, Improvisations sonoristiques na klarnet, puzon, wiolonczelę i fortepian (1968)370
10.2.1. Materiał dźwiękowy370
10.2.2. Regulacja czasu i szybkości375
10.2.3. Stany gęstości i rozrzedzenia brzmienia378
10.2.4. Forma380
10.3. Bogusław Schaeffer, Mała symfonia: „Scultura” na wielką orkiestrę (1960)386
10.3.1. Materiał dźwiękowy386
10.3.2. Regulacja czasu i szybkości387
10.3.3. Stany gęstości i rozrzedzenia brzmienia390
10.3.4. Forma395
Rozdział 11. Muzyka elektroakustyczna406
11.1. Włodzimierz Kotoński, Etiuda na jedno uderzenie w talerz (1959)406
11.1.1. Materiał dźwiękowy406
11.1.2. Regulacja czasu i szybkości407
11.1.3. Stany gęstości i rozrzedzenia brzmienia409
11.1.4. Modulacja sonorystyczna414
11.1.5. Forma415
11.2. Andrzej Dobrowolski, Passacaglia na 40 z 5 (1959)420
11.2.1. Materiał dźwiękowy420
11.2.2. Regulacja czasu i szybkości422
11.2.3. Stany gęstości i rozrzedzenia brzmienia424
11.2.4. Modulacja sonorystyczna427
11.2.5. Forma428
11.3. Tomasz Sikorski, Echa II (quasi improvisazione) na 1–4 fortepianów, perkusję i taśmę magnetofonową (1961–63)432
11.3.1. Materiał dźwiękowy432
11.3.2. Regulacja czasu i szybkości433
11.3.3. Stany gęstości i rozrzedzenia brzmienia434
11.3.4. Modulacja sonorystyczna437
11.3.5. Forma439
Zakończenie446
Bibliografia456
Spis tabel472
Spis przykładów474
Indeks osób i utworów muzycznych480

2.2.PierwszapołowaXXwieku

JużuproguXXstuleciapojawiłysięrozlicznesymptomyprzemian,jakim

miałaulectechnikaiestetykakompozytorska.Chodzitugłównieodokona-

niapionierówmuzycznegomodernizmu:Claude’aDebussy’ego,Aleksandra

SkriabinaapotemIgoraStrawińskiegoiB´

eliBartóka,wktórychmyśleniu

muzycznymwyraźnieeksponowanąfunkcjępełniłabarwadźwięku.Począt-

kowowzbogacaniebrzmieniaodbywałosiępoprzezuzupełnianiedawnych

strukturpartiamiwnoszącyminoweelementydźwiękowe,cowsumiedawało

nowykształtsonorystyczny.

Wrozwojuczynnikabrzmieniowegoznaczeniemiałyteżzjawiskata-

kie,jakkształtowaniestrukturpolitonalnych,emancypacjaposzczególnych

dźwiękówliniimelodycznej,użyciedużychskokówinterwałowych,wykorzy-

stywaniewalorówbrzmieniowychwszystkichrejestrów,zmiennośćśrodków

wykonawczych,używaniewspółbrzmieńintensywnych,motoryczność,niu-

ansedynamiczneirytmiczne,wzbogacanierytmikipoprzezstosowanienaj-

rozmaitszychzasadmetrycznych,wreszcie—powstawanienowychformmu-

zycznych,niezależnychoddotychczasowychzałożeńarchitektonicznych12.

SzczególnąwrażliwośćnanowejakościbrzmieniowewykazywałDebus-

sy.Wzespoleczynnikówpodkreślającychwłaściwościsonorystycznejego

muzykipoczesnemiejscezajmująstrukturymelodyczno-harmonicznewy-

nikająceznowychzałożeńorganizacjiwysokościdźwięku.Wprowadzałza-

temDebussywspółbrzmieniazdodanymiinterwałami,akordykwartowe,

kwartowo-kwintoweikwartowo-sekundowe,stosowałparalelizmyakordowe,

atakżewykorzystywałszeregskalspozamateriałudur-mollowego,takich

jakpentatonika,skalacałotonowa,oktatonikaczyskalemodalne.Zachodziła

wówczastransformacjaelementuharmonicznegowelementdynamiczny,co

stałosięimpulsemdouruchomieniaprocesunazywanegoprzezChomińskie-

gonsonorystycznąindywidalizacją”,podkreślającąniezależnośćbrzmienia

wstosunkudoczynnikamelodyczno-harmonicznego.

WprocesieemancypacjibrzmieniauDebussy’egoznacznąrolęodegrały

takżeczynnikifakturalne,agogiczne,dynamiczneiartykulacyjne.Wza-

kresieorkiestracjipodkreślałonzatemwyrazistośćbarwgrupipojedyn-

czychinstrumentów,wykazywałupodobaniedobrzmieńinstrumentówdę-

tychdrewnianychismyczkowych,ainstrumentydęteblaszaneopatrywał

tłumikami.Dotradycyjnegoskładuorkiestrowegododawałnoweirzadziej

spotykaneinstrumenty,jakharfa13,czelesta,gongi,atakżegłosludzkitrak-

12Ibidem,s.32–48.

13Skalętychinnowacjiukazujem.in.artykułZuzannyUmer:Harfawutworach

Claude,aDebussy,ego,DPrzeglądMuzykologiczny”2007nr6,s.119–153.

Brak wyników

Sonorystyka w twórczości kompozytorów polskich XX wieku

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra