Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
Rozdział2.Cel-znaczenie-kontekst-prawodawca-interpretator
czaspowstania(entstehungszeitlicheInterpretation)26albohistoryczno-
-teleologicznejwykładni27lBadaniehistorycznejwoliustawodawcy
jedenzprominentnychorędownikówtegopodejścia-słynnypan-
dektystaBernhardWindscheid-uwypuklił,stwierdzając,żenstosu-
jącyprawoma,«uwzględniającwszystkieokoliczności,możliwienaj-
pełniejikompletniewczućsięwpsychikę(duszę)ustawodawcy»”28l
Abybyłotomożliwe,interpretatorpowinienuwzględnićwszystkie
dostępneśrodki:nInnymisłowypowinnosięzewszystkichdostęp-
nychpunktówzaczepienia,mianowiciezmateriałówzprocesulegi-
slacyjnego,atakżebardzoogólniezówczesnegohistorycznego(po-
litycznego,ideologicznego,socjalnegoiekonomicznego)kontekstu,
ztakrozumianego«occasiolegis»,odkryćstojącezaustawodawstwem
«cele,doktórychonodąży»”29lnCelemwykładnijestustalenieiurze-
czywistnieniehistorycznychcelównormy”30l
Badaniewszystkichprzejawówintencjihistorycznegoprawodawcyjest
dlajaknajpełniejszegojejpoznanianietylkodopuszczalne,alewręcz
niezbędnelnJeżeliktośchcezrozumiećtekst,musiznaćsytuację,na
którątekstbyłodpowiedziąlWprzypadkutekstównormatywnych
znaczyto,żestosującyprawomusispróbowaćzbadaćspołecznąiumy-
słowąsytuacjęwyjściową,takjakihistoriępowstanianormy,żebymóc
rozpoznaćpierwotnąwolęregulacjiicelnormy”31lBardzotrafniepod-
kreślasięprzytym(cojestistotnezpowoduczęstegoprzeciwstawiania
sobiewykładnijęzykowejiwykładniukierunkowanejnaustaleniecelu
prawodawcy),żenbadaniehistoriilegislacyjnej(«historycznej»wykład-
ni)jestpierwszymkrokiemprzystosowaniuprawa,którysłużytakże
26Kramerwskazujeżewykładniustawydokonujesięwedleczasupowstania(ex
tunc)lubzczasuobowiązywania(exnunc)-zoblElKramer,Juristischelll,sl116l
27HlFleischer,Gesetzesmaterialienlll,sl6l
28BlWindscheid,LehrbuchdesPandektenrechts,Düsseldorf1862,sl49:n(lll)im
bardziejsięmutopowiedzie,toztymwiększąpewnościąbędzieonwstanieustalić
sensużytychsłów”
lPoglądyWindscheidawspółcześnienietracąatrakcyjnościidalej
manifestowaneprzezbadaczy,zoblHlFleischer,Gesetzesmaterialienlll,sl6l
29AlMeier-Hayoz,DieBedeutungderMaterialienfürdieGesetzesanwendung,
SchweizerischeJuristen-Zeitung1952,sl214,za:ElKramer,Juristische...,sl120l
30ClHöpfner,BlRüthers,GrundlageneinereuropäischenMethodenlehre,Archiv
fürdiecivilistischePraxis2009/209,sl7,za:ElKramer,Juristische...,sl120l
31BlRüthers,Rechtstheorielll,sl440l