Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
5.Chłopijakolud?
5.Chłopijakolud?
25
Wartowtymmiejscutakżeokreślić,jakmożnarozumiećchłopówjako
grupę.JacekKochanowiczstwierdza,żechłop:ntotakiproducentrolny,
dlaktóregoziemiajestźródłemśrodkówutrzymaniaizktórąjednocze-
śniezwiązanyjesttypemkulturyisposobemżycia,tradycją,zwyczajem,
emocjami.Chłopemjestsięzurodzenia,niemożnanimzostaćzwyboru
iniełatwoprzestaćnimbyć”63.Definicjatawskazujenasilnieobecne
wpolskiejnaucegenetycznepostrzeganiechłopów.Chłopemmiałosiębyć
zurodzenia,przezkulturęludową,którąpróbowanozdefiniowaćwtaki
sposób,żebywyjaśniałaspecyfikęnbycia”chłopem.Bokulturanbycia”
chłopemwyraźnieodróżniałasięodinnych.Jesttotypwyjaśnień,który
projektujechłopówjakoodrębnągrupę,dającąsięzdefiniowaćprzezobiek-
tywnecechy.Tak,jakbychłopibyliodrębnymiegzotycznymplemieniem,
omożliwychdookreśleniacechachdystynktywnych.Takiepostrzeganie
chłopówjestdodzisiajsilnieobecnezarównowhistorii,jakiwantropo-
logiiorazsocjologii.
TymczasempozaPolskądośćpowszechniedefiniujesięnchłopów”
(peasants)przezichrelacjęwsystemiedominacji.Chłopoznaczakogoś,
ktowykonujenarolipracędlainnego,zktórejteninnyczerpiekorzy-
ści.Tymsamymchłopówdefiniujesięniezewzględunajakieśichnwro-
dzone”cechy,alezewzględunamiejscewrelacjispołecznej.EricR.Wolf
odróżnianp.chłopówodproducentówrolnychwkulturachprymitywnych
iplemiennych.Wkulturachplemiennychniewykonywałosiępracydla
kogośinnegoaninieoddawałomusięczęścizbiorów.Towłaśniedomi-
nacjajestdlaWolfacechądystynktywnądlaokreśleniatego,corozumie
podpojęciemchłopów(peasants)ikulturychłopskiej
64
.odrębnośćkultury
chłopskiejwynikazfaktu,iżtworzyłasięonawopozycjidokulturydomi-
nującej
65
(szlachty)
66
iwtymsensiekulturachłopskamożebyćpostrze-
ganajakosubkultura.Ujejpodstawnieleżyjakaśmetafizyka,niemożna
63
JacekKochanowicz,Chłopstwo-rozważaniawokółdefnicji,nHistoryka”1983,nr13,
s.54.
64EricR.Wolf,Peasants,PrenticeHallInc.,NewJersey1966,s.4-6.
65Zob.MarcEdelman,WhatisaPeasant?WhatarePeasantries?ABriefngPaperon
IssuesofDefnition,s.3,https://www.ohchr.org/documents/hrbodies/hrcouncil/wgpleasants/
edelman.pdf[dostęp28.10.2019].
66Choćtrzebamiećtutajnauwadzezróżnicowaniesamejszlachtyifenomennszlachty
zagonowej”.Niemniejpostrzeganieodrębnościuszlachtyichłopówbardzoczęstonie
dotyczyłoróżnićmajątkowych.Tymbardziejżechoćszlachtazagonowawypełniadefinicję
nchłopa”Kochanowicza,tojednakpostrzegasiebiezupełnieinaczejniżchłopi.Dziękuję
zazwróceniemiuwaginatękwestięŁukaszowiKożuchowskiemu.
