Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GroteskawsztuceArcimboldajestzatemświadomąstylizacją,
wyłaniającąsięznowych,XVI-wiecznychnurtówestetycznych,
będącychprzedłużeniemtradycjirenesansu,aleirównieżodrzuceniem
pewnychjegoodniesieńdopiękna.Arcimboldoprezentowałpiękno
aspektowo
27
dziękigroteskowemukarykaturowaniuposzczególnych
elementów:wydłużenieproporcjiciała,dramatycznepozy,brakiluzji
głębi,splataniezesobąelementówsprzecznychiabstrakcyjnych
28
.Wodniesieniudopowyższychprzykładówmożnastwierdzić,
żegroteskajestświetnymnarzędziem,pozwalającymartyście
naswobodęformy,którawswojejnietrywialnejstrukturzenadaje
dziełomkunsztownościipewnejpostrenesansowejfantazyjności,które
wXVIwiekumiałyniezaprzeczalnywpływnarozwójsztukiwogóle.
Semantycznośćgroteskimodyfikowanowzależnościodepoki,
wktórejjąstosowano.Mimobogatychzbiorówopracowańtopojęcie
nigdyniezostałoprzypisanedodefinicji,którawsposób
bezdyskusyjnyokreślałabyzakresproblemowyzjawiskaorazbyłaby
wpełniokreślonąstrukturąestetyczną,poddającąsięanalizie
aksjologicznej
29
.Todoprowadziłodosytuacji,podczasktórej
dokładneokreślenieznaczeniagroteskimożeniebyćtakieproste.
Mówisięwięcowieloaspektowościgroteski,czyliosytuacji,wktórej
niemajednoznacznejodpowiedzijakinterpretowaćjejużycie.Brak
zachowanejjednolitościsemantycznejsprawił,żeposzczególniXX-
wiecznibadaczedostrzegaliwgrotescezupełnieinnąspecyfikę
30
.
LeeByronJeggins,WolgangKayser,MichałBachtin,atakże
MichałGłowiński
31
podkreślająróżnedominantywznaczeniugroteski.
L.B.Jegginsdostrzegałwdziałaniugroteskowejsztukidwa
przeciwstawnebiegunyekscytacji
32
.Pisałoniejtak:„groteskęnależy
rozumiećjakopołączeniewjakiejśpostacibądźsytuacji(wprzypadku
sytuacjimamydoczynieniazabsurdem)dwóchaspektów:
przerażającegoikomicznego.Musijednakmiędzynimizachodzić
doskonałarównowaga,czyliżadenznichniemożedominować,
areakcjelękuirozbawieniamusząbyćwywoływaneprzeztensam
element”
33
.IdąctropemJegginsa,groteskajestczymś,co–tak
samo,jakobecnewkoncepcjigotyckiejnuminosum–pozwala
napodwójnośćwzakresieemocjonalnegodoświadczania.Tylkotym
razemprzerażeniełączysięniezfascynacjąipodnieceniem
azhumorem.
