Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
potrzebaigraniazformą,jakigłębokoodczuwanepoczucie
absurdalnościświataorazniezgodanarzeczywistośćwjejkształcie
zastanym
21
.
Zpunktuwidzeniaestetyki,groteskajestartystycznymzabiegiem
pozwalającymnapołączeniepięknazbrzydotą,absurdu
zsensownościąorazdziwnościzpospolitością,umożliwiająctym
samymprzekazanie–wsposóbnietuzinkowy–ważnychtreści.Przez
fakt,iżgroteskanarodziłasięwXVI-wiecznejEuropie,szczególniew
jejzachodnichorazpołudniowychrejonach,wartoprzytoczyć
twórczośćfrancuskiegopisarzaFrançoisRabelais
22
orazwłoskiego
malarzaGiuseppeArcimbolda
23
.Sąonibezwątpieniaojcami
założycielamigroteskiwkulturze,którajawnieibezpardonowo
zburzyłarenesansowypatos,wprowadzającdotreściironiczne
izabawneabsurdum.Częstenawiązaniadoantykuorazśredniowiecza,
atakżeobecnywsztucemimetyzmbyłygroteskowoprzebudowywane,
dziękiczemuartyściironizowaliiprześmiewczoopisywaliznane
motywy.PrzykłademjestFrançoisRabelaisijegopowieśćpod
tytułem:GargantuaiPantagruel,wktórejparodiujeśredniowieczny
motywchansondegeste
24
–„opisujecudownenarodzinyGargantui
przezucho,dzieciństwopełnezapowiedziprzyszłegobohaterstwa,
czynywojenne,wreszciezałożenieopactwawedługnowejreguły,
odwracającejwszystkiedotychczasowezasadyżyciamonastycznego”
25
.GroteskawpowieściRebelaise’aujawniasięzatempoprzezironiczne
przerysowanierzeczywistości,hiperbolę,absurd,atakżeodwrócenia,
mającenaceluwykreowanieświatajakolustrzanegoodbicia,
wktórymnicnietrzymasięustalonegoporządku.
GiuseppeArcimboldoposzerzyłspektrumestetycznegroteskowości
iwykorzystywałjąwsztucemalarskiej.Zasłynąłjakojeden
znajwybitniejszychartystówbizarnych.Jegoowocowo-kwiatowe
portrety,satyryczneprzedstawieniabibliotekarzy(ludzie-książki)czy
abstrakcjeolejne,ukazującetwarzewładcówzbudowanezciał
zwierząt–toprzykładywirtuozyjnychprac,powstałychpoprzez
dziwaczneifantazyjnełączeniakomponentówzeświatanatury.Iwona
Maleczauważa,że:„Tenrenesansowyartysta,idączaideą
manieryzmu,upodobałsobiezawiłośćstylu,kapryśnośćformoraz
skłonnośćdodziwactwifantazji,którewsposóbświadomy
przedłużałytendencjewypracowaneprzezdojrzałyrenesans”
26
.
