Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Rzutokanahistorię…
2.3.
Psychoterapiapoznawczo-behawioralna
wPolsce
WPolscewpierwszejpołowieXXwieku,podobniejaknaświecie,wwyja-
śnianiuzaburzeńemocjonalnychizachowaniadominowałymodelebeha-
wiorystycznyipsychoanalityczny(zob.Nasierowski,2002).Wynikałoto
nietylkozaktualnegostanuwiedzyofizjologicznychipsychologicznych
mechanizmachfunkcjonowaniaczłowieka.Zainteresowaniepsychoanalizą
ipodejściempsychodynamicznymwywodziłosięzczasówsprzedIIwojny
światowej.Dlapsychiatrówokresumiędzywojennego,zwłaszczazterenów
dawnegozaboruaustriackiego,podejściepsychodynamicznebyłonatu-
ralnąkontynuacjąpewnejtradycjiwrozumieniuimetodzieterapiizabu-
rzeń.ZkoleipoIIwojnieświatowejdoszłowPolscedopewnegoparadoksu
zpunktuwidzeniarozwojuterapiipoznawczo-behawioralnej.Wlatach
pięćdziesiątychXXwiekupodejściebehawiorystyczneszczególniepre-
zentowanywzideologizowanejwersjidorobekIwanaPawłowa,zpominię-
ciemdokonańamerykańskichbadaczyJamesaB.WatsonaczyBurrhusa
F.Skinnerabyłowprawdziepromowaneoficjalnie,aleniezyskałozbyt
wieluzwolennikówwśródklinicystów,prawdopodobniewłaśniezpowodu
poprawnościideologicznej.Wpraktyceklinicznej,traktowanejjakoostatni
bastionindywidualizmu,znalazłynatomiastpodatnygrunt(tymbardziej
żebyłysprzecznezmarksizmem)ideepsychoanalizyczypsychologiiegzy-
stencjalnej.WzapisiereferatuzatytułowanymUOwspółczesnymstanie
psychoterapii”,znajdującymsięwpamiętnikuXXVIZjazdunaukowego
psychiatrówpolskich,któryodbyłsięwmaju1959roku,StefanLeder,po
przedstawieniuszkółpsychoanalitycznychiegzystencjalnych,stwierdzał:
Częściowojakoreakcjanatespekulatywneioperującenadzwyczajmglistą
terminologiąimetodologiąkoncepcjewniektórychkrajach,azwłaszcza
wAnglii,rozpowszechniłysięteorieoniecomechanistycznymcharakterze.
CzołowymiprzedstawicielamitychkierunkówwStanachZjednoczonych
Salter,wAngliiEysenck,wPołudniowejAfryceWolpe.Uważająoni,żeobjawy
chorobowewyuczonymizwiązkamipomiędzybodźcamiareakcjamiiuich
podstawynieleżynieprawidłowastrukturazachowania.Dlategocelleczenia
zostajeosiągnięty,gdyreakcjezostająwygaszonelubzahamowane.Leczenie
uwzględniawyłącznieaktualniedziałająceiistniejąceczynnikichorobowe
ijestskierowanenausprawnieniefunkcji,anienawykrycietreściobjawów.
Niesłownemetodyterapiistosujesięchętniejniżmetodysłowne.Według
Wolpegopodstawąleczniczychmetodwnerwicachjestantagonistyczne
hamowanielękowychreakcjinerwicowych.Eysenckzaśtwierdzi,żenietylko
31