Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Psychoterapiapoznawczo-behawioralna–wyjaśnieniaterminologiczne
5
przekonańleżącychupodłożadysfunkcjonalnychreakcjiemocjonalnych
izachowań,wtymprzekonańdotyczącychkoniecznościuniknięciaodczu-
wanychemocji.Skutecznąterapiępoznawcządefiniujesięjakoproceszło-
żonyzkilkuetapów.Popierwsze,pacjentmusisobieuświadomićswoje
myśli,zarównoichtreści,jakiprocesymyślenia(czylinp.zamartwianiesię
czyruminowanie).Podrugie,musidostrzec,któretreściisposobymyślenia
wiążąsięzproblematycznymiemocjamiizachowaniami.Następnyetap
toweryfikacjasądówizastąpieniedysfunkcjonalnychsposobówmyśle-
niapacjentabardziejprzystosowawczymi.Nakońcuniezbędnajestinfor-
macjazwrotna,którezdokonanychzmianprowadządopoprawyjakości
życia.Owąinformacjęzwrotnąpacjentuzyskujemiędzyinnymipoprzez
sprawdzenienowychprzekonańwdziałaniu.Szczegółowyopisteoriiipsy
-
choterapiipoznawczejprzedstawionowkolejnychrozdziałachtejksiążki.
Współcześniegłównezapleczeteoretyczneiempirycznepsychoterapii
poznawczejstanowipsychologiapoznawcza.Psychologiaipsychopatolo-
giapoznawczazajmująsięwewnętrznymiprocesamiumysłowymi.Według
psychologówpoznawczych–inaczej,niżzakładająbehawioryści–Uzacho-
wanieniemożebyćwystarczającookreślonewterminachzewnętrznych
przejawów,leczwymagawyjaśnieńnapoziomiezdarzeńumysłowych,
reprezentacjiumysłowych,sądów,intencjiitp.”(ReberiReber,2005,s.623).
Terapia(psychoterapia)behawioralnaopartajestnakoncepcjiipro-
cesachuczeniasięopisanychwbehawiorystycznymmodelufunkcjono-
waniapsychicznegoczłowieka.Zgodnieztymmodelemjednostkauczy
sięzachowańnieprzystosowawczychnapodstawiewłasnychdoświadczeń
iobserwacji.Zachowania,wtymnieprzystosowawcze,sąpochodnąwza-
jemnychoddziaływańmiędzywzmocnieniamiispecyficznymireakcjami
naokreślonesytuacjebodźcowe.Domodyfikacjilubeliminacjiniepożąda-
negozachowaniamożnawięcrównieżwykorzystaćprocesyuczeniasięiich
reguły.Wpsychopatologiiistotnejestnietylkowystępowaniezachowań
niepożądanych,lecztakżedeficytywobszarzezachowańpożądanych.Tera-
peucibehawioralniwypracowalitechnikiiproceduryużywanedozmiany
niepożądanychzachowańiuczeniasięzachowańpożądanych.Główne
metodyterapiitowygaszaniei/lubhamowaniezachowańdysfunkcjonal-
nychzwykorzystaniemwzmocnieńpozytywnychinegatywnychzgodnie
zmodelamiwarunkowaniaklasycznegolubinstrumentalnego,atakże
modelowaniezachowańpożądanych,zakładająceprocesuczeniasięprzez
obserwację.Testowanieinabywanienowychzachowańzazwyczajodbywa
sięwrealnymżyciupacjenta,alewprzypadkuspecyficznychzaburzeńtakże
wdrodzeekspozycjiwwyobrażni.Terapeutębehawioralnegointeresuje
niepowódzachowaniapacjenta–dlaczegotaksięzachowuje,alecel–Upo
