Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
NawnoszonychpodobradyprojektachAleksanderIInajczęściejnano-
siłwłasnoręczne,przeważnielakoniczneuwagi.Członkomkomitetówalbo
przekazywanokopiedokumentówzuwagamicara,albooddzielnenotatki,
wktórychinformowano,cowokreślonymmiejscudopisał.
PodczasdyskusjiwKomitecieZachodnimlubwKomitecieMinistrów
poszczególniczłonkowietychorganówwygłaszaliswojeopinienatemat
projektów,któremogły,aleniemusiałyskutkowaćwprowadzeniemdonich
poprawek.Propozycjepoddawanopodgłosowanie,przyczymjegowyniknie
obligowałwżadensposóbcaradoprzychyleniasiędozdaniawiększości.Kie-
rującsięwskazówkamiwładcy,sporządzanorezolucjęKomitetu,naktórejcar
wpisywałswojąsankcjęiwówczasdokumentowinadawanoformęukazu.
Oczywiściewsprawachmniejszejwagidecyzjezapadałyczęstonaniż-
szymszczeblu:ministralubgenerała-gubernatora,imiałyformęokólników.
Podobnąformęmiałydokumentywykonawczedoukazów.Większośćuka-
zówpublikowanabyłapotemwoficjalnychzbiorachpraw,aleniewszyst-
kie.Niektóreważnezarządzenia-jaksięprzekonamy-niebyłyoficjalnie
ogłaszane,tylkowysyłanedoorganówniższegoszczeblawformietajnych
okólnikówlubinstrukcji.
Wwypadkutakiegomechanizmudecyzyjnegoczęstokluczowąspra-
wąbyłoprzebiciesięzokreślonąpropozycjądocara.Formalnienajwiększe
możliwościmieliministrowie,którzypraktyczniestaleprzebywaliwPeters-
burgu.Niemniejjednakioninajczęściejmusieliprosićwładcęoaudiencję.
Jeślichodziogenerałów-gubernatorów,toswojepostulatyskładalionialbo
naręceministra,itenprzedkładałjecarowiwrazzeswoimiuwagami,albo
zwracalisiębezpośredniodowładcy.Petycjetakiemiałyformęoficjalnych
dokumentówlubprywatnychlistówdoministrówalbocara,przyczym,jeśli
chodziokijowskichgenerałów-gubernatorów,ztejmożliwościkorzystał-
wedługnaszychustaleń-wyłącznieAleksanderBezak,itotylkow1865r.4
Opróczministrówigenerałów-gubernatorówzinicjatywamilegislacyj-
nymiwystępowaliczasamiprzedstawicieleorganówadministracyjnychniż-
szegoszczebla,anawetosobyprywatne,jednakwówczasdobiciesiędooczu
iuszucarabyłozdecydowanietrudniejsze,chociaż-jaksięprzekonamy-
nieniemożliwe.
ученойстепенидоктораисторическихнаук(Направахрукописи),Санкт-Петербург
2016,passim.
4ListBezakaz1868r.zawieraprzedewszystkimtłumaczeniesięzeskierowanychprze-
ciwniemuzrozmaitychstronzarzutów;GARF,f.728,op.1,d.2812,k.23-29.
