Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
27
przyktórymznalezionowieleważnychdokumentóworganizacjinarodowej,
copozwoliłowładzomnaaresztowaniewielujejczłonków40.Jesienią1863r.
organizacjapowstańczanatychterenachjużwłaściwiewegetowała,nieprze-
jawiającpraktycznieżadnejaktywności41.
Zawiodłyprzedewszystkimdośćnaiwnerachubynawsparciezestrony
ukraińskichchłopów.ZdecydowaniebardziejniżobietniceRząduNarodo-
wegoprzemawiałydonichrozpowszechnianeprzezpopówinformacje,że
otopolscypanowiepowstali,abyprzeszkodzićcarowiwwyzwoleniuludu
spodpańskiegojarzma42.
Mimotakograniczonegozasięgupowstania,represjebyłysurowe.Na
katorgęlubzesłanieskazanookoło3000osób.Wydanojednaktylko17wy-
rokówśmierci,wtymdokońca1864r.-9.WporównaniuzKrólestwem
PolskimorazLitwąrozmiarrepresjiniebyłoczywiścieduży,jednakiskala
insurekcjibyłanieporównywalniemniejsza.
Ukazemz17/29maja1867r.carpolecił,abyzakończyćwszystkieto-
czącesiępostępowaniazoskarżeniaoprzestępstwapolityczne,jeślipodej-
rzaniniesąobwinianioprzestępstwakarne,orazabyniewszczynaćjużno-
wychprocesówouczestnictwowpowstaniu43.Rozpoczętedotegoczasu
postępowaniakarnetrwałyjeszczedo1873r.,kiedytozadecydowanooich
zakończeniu.
Jakztegowynika,społecznośćpolskawKrajuPołudniowo-Zachodnim
nieznajdowałasięwawangardzieruchunarodowowyzwoleńczegoaniprzed
powstaniemstyczniowym,aniwjegotrakcie.Reagowałatylkonawydarze-
niawKrólestwiePolskim,samzaśruchzbrojnymiałcharakterraczejsym-
boliczny.Nieoznaczałotojednak,żepolitykarosyjskawobecPolakówna
tychterenachpoklęscepowstaniabyłainnaniżwKrólestwieinaLitwie.
Zresztąnależyjeszczerazpodkreślić,żedecyzjaorozpoczęciudziałańde-
polonizacyjnychzapadłajużprzedwybuchempowstania,jegowybuchzaś
spowodowałjedyniejejprzyspieszenieizaostrzenie.
40F.Rawita-Gawroński,Rok1863naRusi,t.2,s.170.
41A.Szwarc,Ruś,s.402.
42F.Rawita-Gawroński,Rok1863naRusi,t.2,s.223-224,236-237.
43Столетнийпериод,t.1,s.57-58.
