Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Wedługprzytaczanychtustatystykministerialnych,składspołecznylud-
nościpolskiejbyłnastępujący:duchownych413,ziemian105143,miesz-
czan40157i„klaswiejskich”-2379323.Celowonieużyliśmyokreślenia
„chłopów”
,gdyżwdwóchostatnichgrupachwiększośćstanowiliprzedsta-
wicieleniewylegitymowanejszlachtylubtzw.jednodworcy,chociażoczywi-
ściebyliteżchłopiPolacy.
Ostojępolskiejobecnościwkrajustanowiliwłaścicielemajątkówziem-
skich.Danezebranezpoleceniagenerała-gubernatoraIłłarionaWasilcziko-
waw1861r.dotycząceliczbymajątkówznajdującychsięwrękachrosyjskich
ipolskichwposzczególnychguberniachzestawionowtabeli1.
Tabela1.StrukturamajątkówziemskichwKrajuPołudniowo-Zachodnimpod
względemnarodowościichwłaścicieli
Kijowska
Podolska
Wołyńska
Razem
Gubernia
Rosjan
357
137
160
654
Liczbamajątków
wewładaniu
Polaków
1253
2720
5402
1429
wedługrewizjiwmajątkach
137705
225010
Rosjan
63818
23487
Liczba„duszmęskich”
1259125
Polaków
413116
446725
339284
Źródło:И.Рудченко,Записка,s.85.
Wgubernikijowskiejzatemnajedenmajątekrosyjskiprzypadałopięć
polskich,wgubernipodolskiejtenstosunekwynosił1:9,awwołyńskiej-
1:17.Generalniewkrajunajedenmajątekrosyjskiprzypadałodziewięćpol-
skich.
Mniejwięcejrównowagapodwzględemliczbymajątkówimieszkających
wnichchłopówpanowałatylkowtrzechpowiatachgubernikijowskiej:
czehryńskim,czerkaskimikaniowskim,orazwdwóchpowiatachguber-
nipodolskiej:bałckimibracławskim.JednakwprzypadkuBracławiabyło
torezultatemprzejścianaprawosławiehrabiegoMichałaPotockiego4.We
wszystkichpozostałychpowiatachprzewagęmieliPolacy5.
Wgrupiemajątkówpolskichistniałodużezróżnicowaniecodoich
obszarów.Niektóreznich,takiejakdobrabiałocerkiewskieBranickich,
3RGIA,f.908,op.1,d.232,k.5.
4WzwiązkuztymuważanogowidoczniezaRosjanina.
5И.Рудченко,Записка,s.86.
