Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
łyżałobnestroje,zbieranoofiarynacelepatriotyczne,śpiewano„rewolucyj-
ne”pieśni15.WedługdanychpolicyjnychwKrajuPołudniowo-Zachodnim
doszłowówczasdo260manifestacjipatriotycznych,przyczymponadpo-
łowęznichzorganizowanowguberniwołyńskiej,głównymzaśmiejscem
manifestacjibyłykościołykatolickie16.Wedługraportuministrasprawwe-
wnętrznychWałujewawyższeduchowieństwokatolickiedystansowałosię
odtychwydarzeń,natomiastniższebyłoichsiłąnapędową.Wnioskował
wzwiązkuztymoutworzenienaZiemiachZabranychspecjalnychsądów
policyjnych,którekarałybyuczestnikówtakichwystąpieńwtrybieprzyspie-
szonym17.
ProjekttenwniesionopodobradyKomitetuMinistrów.Wałujewargu-
mentowałzasadnośćutworzeniasądówpolicyjnychnietylkokoniecznością
podjęciaenergicznejwalkiztegotypuwystąpieniami,lecztakżefaktem,że
wkodeksiekarnymniemaodpowiednichpunktów,którepozwalałybyka-
rać,choćbyzanoszenieżałobyalbośpiewy,wzwykłymtrybie.Propozycje
zostałyprzyjęteizyskałycarskąsankcję18.Ukazemz5/17sierpnia1861r.
carzezwoliłrównieżgenerałom-gubernatoromnawprowadzanie,bezwcześ-
niejszychkonsultacjizPetersburgiem,stanuwojennegonaobszarach,na
którychuznajątozastosowne.Generałowie-gubernatorzyzyskalirównież
prawousuwaniazestanowiskurzędnikówwszystkichszczebliiprzekazywa-
niawinnychudziałuwzamieszkachsądompolowym19.
Latem1862r.ponowniedoszłodopatriotycznychmanifestacji,które
najbardziejmasowycharakterprzybraływŻytomierzu.Wzwiązkuztym
Wasilczikowunieważniłwyboryszlachtywołyńskiejiwprowadziłwstolicy
gubernistanwojenny.SprzeciwiłsięjednakpropozycjomWałujewa,abyroz-
ciągnąćgonacałykraj20.
Wasilczikowwspólniezwileńskimgenerałem-gubernatoremNazimo-
wemprzygotowałplan„wzmocnieniażywiołurosyjskiego”wguberniach
zachodnich.Plantenskładałsięz13punktówiprzewidywałm.in.wzmoc-
15W.Leszczyński,Wspomnieniawołyńskiez1863r.,„LitwaiRuś”1913,z.3,s.174-175;
F.Rawita-Gawroński,Rok1863naRusi,t.2,s.163-166.
16Ю.В.Хитровська,Участьримо-католицькоготаправославногодуховенстваПра-
вобережно.Укра.нивпольськомунац.онально-визвольномуповстанн.1863-1864рр.,Нау-
ковізапискиНаціональногоуніверситету„Острозькаакадемія”2010,z.3,s.280.
17С.М.Середонин,Историческийобзор,s.178-179.
18Ibidem,s.181-182;СтолетнийпериодРусскогозаконодательстваввозсоединен-
ныхотПольшигуберниях(1772-1872)изаконодательствооевреях,oprac.И.А.Нико-
тин,t.1,Вильна1886,s.48-49.
19С.М.Середонин,Историческийобзор,s.183-184;Столетнийпериод,t.1,s.50-51.
20В.С.Шандра,Генерал-губернаторства,s.292.
