Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
CzęśćI.Zagadnieniawstępne
kariinnychśrodków.Odpopełnieniaprzestępstwasprawcępowstrzymywaćmaobawa
przedsurowąkarąpotencjalniewymierzalnąirzeczywiściewymierzaną.
Oilerzeczywisteogólnoprewencyjnedziałanieodstraszające,wynikającezkarywy-
mierzonejkonkretnemusprawcy,nieprzekraczającejstopniawiny,nienaruszazasad
prawaorazprawiwolnościjednostki,otyleniemożnawtensposóbocenićsytuacji,
wktórejsądpodążyłbyzatzw.negatywnąprewencjągeneralną.Opartajestonana
założeniu,zgodniezktórymkarawymierzanakonkretnemusprawcymawsposób
intencjonalnydziałaćodstraszająconapotencjalnychprzyszłychsprawców,wzwiąz-
kuzczymnależytakiegosprawcę„przykładnieukarać”,kuprzestrodzedlainnych.
Takiepodejściedocelówkarykłócisięnietylkozewspółcześnieprzyjmowanąkon-
cepcjąkary,leczrównieżzzasadąposzanowaniapodstawowychprawjednostki.Kara
wymierzonakonkretnemusprawcyzakonkretnyczynniemożebyćtraktowanajako
instrumentoddziaływanianapotencjalnychsprawcówpoprzezichodstraszenie,nie
możnaprzykładniekaraćpoto,byprzestępstwniepopełniano.Spowodowałoby
touprzedmiotowienieskazanegoipotraktowaniegojakośrodkadoceluwpostaci
zniechęceniainnychdopopełnianiaprzestępstw.Potraktowaniesprawcywtensposób
naruszałobyjegogodność,stanowiącwykroczenieprzeciwkoart.30Konstytucjioraz
pogwałceniezasadyhumanitaryzmuprawakarnego,zawartejwart.3k.k.Naruszałoby
równieżart.40i45Konstytucji.Przyjęcieodstraszającegooddziaływaniakarypozbawia
godnościrównieżosoby,naktórekaramiałabywywrzećwrażenieodstraszające.
Jaksłuszniezauważasięwdoktrynie,człowieka,jakojednostkiwolnejirozumnej,nie
możnastraszyć.Takiepodejścieoznaczapozbawieniegoludzkiejgodności,nadanie
mustatusuniewolnika.WuzasadnieniuprojektuobowiązującegoKodeksukarnego
wjegopierwotnymbrzmieniu(art.53§1k.k.)wyraźniestwierdzono,iżnnowykodeks
odrzucaceleogólnoprewencyjnepolegającenaodstraszaniuspołeczeństwa(prewencja
generalnanegatywna),zastępowaniuniepowodzeńwwykrywalnościprzestępstwsuro-
wościąkarania,któreniedadząsiępogodzićzzasadągodnościczłowieka”
.Równieżwe
współczesnympolskimpiśmiennictwiepowszechnieodrzucasięposługiwanieprzez
państwowtakimkontekścietzw.negatywnąprewencjągeneralną.
WkontrzedodoktrynyorazpierwotnegozałożeniaprojektodawcówKodeksukarnego,
obecnebrzmienieart.53§1k.k.6nietylkopowracawpełnidoideitraktowaniana
równiprewencjigeneralnejnegatywnejzjejpozytywnymwariantem,leczoprócztego
stawiaceleogólnoprewencyjneprzedindywidualnoprewencyjnymi.
Szerzejnatematnegatywnejprewencjigeneralnej,delegeferendaprzeciwpre-
wencjigeneralnejwogóle,por.J.Kulesza,Negatywnaprewencjageneralna,PiP
2011/1,s.34-44.Krytycznienatematsposobuurzeczywistnianiaideiprewencjigene-
ralnejpozytywnejprzezsądywkonkretnychsprawach,poprzezzachęcaniewyrokami
6
Wedługstanuprawnegowynikającegozustawyz7.07.2022r.,którejwejściewżyciezostałoprzesunięte
napodstawieart.5ustawyz26.01.2023r.,womawianymzakresienadzień1.10.2023r.
