Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
PiotrLaskowski
zarównoBernsteinowi,jakiortodoksjiKautsky’ego94.Obydwojewidzątosamo,
wnioskijednak,jakiewyciągną,będąskrajnieodmienne.
InterpretacjędoświadczeńpierwszejrewolucjirosyjskiejLuksemburgprzed-
stawiławobszernymstudiumStrajkmasowy,partiaizwiązkizawodowe,opubli-
kowanymwroku1906.PodobniejakMachajski,Luksemburgzdecydowanie
odrzucaideologięsocjaldemokracjiniemieckiej,ówpogląd,żestrajkmasowy
Dmożezostać»uchwalony«lub»zakazany«,żejesttoswegorodzajuscyzoryk,
który»nawszelkiwypadek«możnatrzymaćzamkniętywkieszenialbozgodnie
zpostanowieniemmożnaużyćiotworzyć”95.RewolucjawRosjipozwalazrozu-
miećdynamikęstrajkumasowego-niemożeonbyćDproklamowanyzprzyczyn
politycznychonajwiększejdoniosłości,itonapodstawiewporęzawartego
porozumieniamiędzyinstancjamipartyjnymiizwiązkowymi,przeprowadzo-
nynastępniewnajlepszymporządku,wduchudyscypliny,izakończonywod-
powiednimczasienahasłorzuconeprzezinstancjekierownicze”96.DZamiast
martwegoipustegoschematusztywnej»akcji«politycznej,dokonywanejplano-
woioględnienamocyuchwałynajwyższejinstancji,widzimytutajkawałżycia
zkrwiikości-życia,którezgołaniedajesięwyciąćzszerokichramrewolu-
cjiiktóretysiącemarteriizwiązanejestzcałymzmiennymjejprzebiegiem”97.
StrajkbowiemDjesttowiecznieruchome,zmiennemorzezjawisk”98,Delement
żywiołowościwstrajkachmasowychwRosjiodgrywadominującąrolęniedla-
tego,żeproletariatrosyjskijest»niewyszkolony«,leczdlatego,żerewolucjąbo
belferskukierowaćsięnieda”99.
LuksemburgiMachajskirozpatrująrewolucję1905rokuwkontekścienara-
stającegoruchustrajkowegolatpoprzednich-buntupetersburskichwłókniarzy
wlatach1896-1897,strajkówwBatumi,Odessie,Baku100.Luksemburgprzy-
znaje,żeDpetersburskistrajkgeneralnyw1896r.byłprzedewszystkimczysto
ekonomiczną,lokalnąwalkąopodwyżkępłac.Jegoprzyczynąbyłynieznośne
warunkipracywłókniarzyitkaczyPetersburga:13-,14-,15-godzinnydzieńro-
boczy,nędznepłaceakordoweś”101.AleLuksemburg,inaczejniżMachajski,nie
rezygnujezpolitycznegonadkodowania.Wstyczniu1905rokuujawniasięów
momentpolityczny,trzebawszakżezadbać,byniepożarłonenergiistrajkowej,
niestłumiłjej,ustanawiającswojekierownictwo:
94OwązbieżnośćdostrzegłFeliksTych,Socjalistycznairredenta,Kraków1982,Wydawnic-
twoLiterackie,s.49-50;zob.teżPracownikumysłowy,s.147przyp.*.
95R.Luksemburg,Strajkmasowy,partiaizwiązkizawodowe,w:eadem,Orewolucji.Rosja
1905,1917,Warszawa2008,KsiążkaiPrasa,s.118.
96Ibidem,s.122.
97Ibidem,s.145-146.
98Ibidem,s.146.
99Ibidem,s.154.
100Ibidem,s.123;do1936r.BatuminosiłonazwęBatum,takteżwtekście.
101Ibidem,s.124in.okolejnychstrajkach.
