Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
PiotrLaskowski
swymtowarzyszomwewszystkichkrajachnowejbroni,itojednejznajostrzej-
szych,pokazującim,jaksiękorzystazpowszechnegoprawawyborczego”114.
ZarazemDhistoriawykazała[ś],żerozwójekonomicznynakontynencieeuro-
pejskimniedojrzałjeszczebynajmniejdotego,bymożnabyłousunąćproduk-
cjękapitalistyczną”115.KonkluzjaEngelsajestwszakżeoptymistyczna:Dironia
historiiprzewracawszystkodogórynogami.My»rewolucjoniści«,»wywrotow-
cy«,rozwijamysięowielelepiejzapomocąśrodkówlegalnychniżzapomocą
środkównielegalnychiprzewrotu”116.WtymsamymrokuWilhelmLiebknecht
ogłosi,żeDpodrządamipowszechnegoprawawyborczego”socjaldemokracja
jestDwNiemczechjedynąpartiąporządku”117.
MachajskiodpowieEngelsowiwezwaniemdowiernościdoświadczeniu
Ddniczerwcowych”.
Otym,żewywalczeniedemokracjinieoznaczawżadnejmierze„wydźwignięcia[ł]do
stanowiskaklasypanującej”,przekonałaproletariattasamałaskawademokracja,która
zgotowałamunaulicachParyżawtamteczerwcowedni„pamiętną”rzeź118.
KrytykapolitykisocjaldemokratycznejstanowiwięcwmyśleniuMachaj-
skiegoprzedłużeniekrytykisocjalizmuonarodowym,patriotycznymzabar-
wieniu.Socjaldemokracjarozumujewkategoriachcałości-całościproduk-
cjispołecznej,całościowoujętegoprocesuhistorycznego-ipowiązawszyją
zwiarąwpostęp,zdradziłasprawęgłodnychmas.Sprawagłodującychjest
bowiemsprawąnieznośniepartykularną,jestprzedmiotemkonfliktu.Tę
myśldzieliMachajskizrewolucyjnymsyndykalizmempoczątkuXXwieku,
zWalteremBenjaminem,zwłoskimoperaizmemlat60.,wreszcie-choćtu
wnajmniejszymstopniu-zdefinicjąpolitycznościErnestoLaclauaiChantal
Mouffe(wtymostatnimprzypadkuróżnicajestfundamentalna:konfliktwe-
dleMachajskiegoniemożebyćzapośredniczonyprzezsferępolityczną,wniej
bowiem,dopókiwykształceniejestprzywilejem,niepodzielniepanowaćbędą
inteligenci).
DNaukasocjalistówojednym,niepodzielnymorganizmiespołecznymza-
mieniawpustydźwięk,wefrazesagitacyjnycałąich»walkęklasowązustrojem
wyzysku«”119,napiszeMachajski.Celemgłodującychjestzdobyciechleba,nie
zaśwyzwolenienarodu,ludu,społeczeństwaczyludzkości.ByużyćsłówMario
Trontiego-Dniemaklasybezwalkiklasowej”120.
114Ibidem,s.620.
115Ibidem,s.616.
116Ibidem,s.628.
117Zob.Pracownikumysłowy,s.114.
118Ibidem,s.133.
119[J.W
.Machajski],Religiasocjalistycznaawalkarobotnicza,op.cit.,s.255.
120M.Tronti,Klasa,w:LiberaUniversitàMetropolitana,Marks.Noweperspektywy,tłum.S.Kró-
lak,Warszawa2014,WydawnictwoNaukowePWN,s.120.Trontinieprzypadkiemrozpoczyna
swójtekstzdaniem:D»Biadaczerwcowi«.Takimiotosłowyw»NeueRheinischeZeitung«z29czer-
wca1848r.Markswitałwdarciesięwalkiklasowejnascenęfrancuskiejrewolucji”,ibidem,s.107.
