Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PiotrLaskowski
JanWacławMachajski:jasnowidziprorok
I
Napoczątkujestgłód.Machajskiodgłoduzaczynaidogłodunieustanniepo-
wraca.Wygłodniałe,ujarzmionemiliony,głodnemasy1,głodowaśmierć.Napo-
czątkujestgłódiumierającezgłoduDspołeczneodpady”.
DGłodnemasy”toniefiguraretoryczna.Wlatach1891-1892głodowało
wRosjiod14donawet20milionówludzi,około400tysięcyzmarło,przede
wszystkimzpowoduchoróbwywołanychniedożywieniem.Następnaklęska
głoduspadłanaRosjęwroku1897,rokpóźniejwMediolaniegłodującychroz-
strzelałowojsko.Ludowawłoskapieśńoporuutrwaliłatenmoment:
Słyszącprzejmujące,zbolałeokrzyki
tłumu,którydomagałsięchleba,
okrutnymonarchistaBava,
nakarmiłgłodującychołowiem2.
Wtymsamym1898rokuMachajskiprzystępujedopisaniaEwolucjisocjalde-
mokracji,tekstu,którymiałstaćsiępierwszączęściąPracownikaumysłowego.Za-
czynaodprzywołaniaDniemalcoroczniezmiatanychzpowierzchniziemisetek
tysięcyludzi”.
Owszem,nastąpiłowRosjiDożywienieinteligencji,wywołanekatastrofal-
nymgłodemwlatach1891-1892”3,alesprowadzałosięonozazwyczajdoteo-
retycznychsporówmiędzynarodnikamiamarksistaminatematdrógrozwojo-
wychkraju,problematykirynkuwewnętrznegowperyferyjnymkapitalizmieitd.
1[J.W
.Machajski],Bilansburżuazyjnejrewolucjirosyjskiej,w:Anarchizmianarchiścinaziemiach
polskichdo1914r.,H.Rappaport(oprac.),Warszawa1981,PWN,s.268;[J.W
.Machajski],Bur-
żuazyjnarewolucjaasprawarobotnicza,b.m.[Genewa],1905,b.wyd.,s.10.
2G.Vettori,Canzoniitalianediprotesta(1794-1974),Roma1975,NewtonCompton,s.98.
Zob.Pracownikumysłowy,s.153-154(wszystkieodnośnikiodsyłajądoniniejszegowydania).
3F
.Kon,Narodzinywieku.Wspomnienia,tłum.Z.Korczak-Zawadzka,Warszawa1969,Książ-
kaiWiedza,s.471.
