Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JanWacławMachajski:jasnowidziprorok
27
późniejMachajski-Djasneiprosteżądanie:podwyższeniepłacyzarobkowej,
skróceniedniaroboczego”90.Wówczasjednakrosyjscysocjaldemokraci-bern-
steinowscyjeszczezanimpojawiłsięBernstein91-zachowaliwobecbuntudale-
koposuniętąrezerwę.DNiewartosilićsięnaentuzjazm,skororuchwOdessie
iBakuupominasięoczystorobotniczekwestie”,skomentujegorzkoMachajski.
Nieprzypadkiemwięcpierwszagrupamachajczykówpowstaławłaśnie
wOdessiew1904roku.GrupaprzyjęłanazwęNieprimirymychiwydałahekto-
grafowaną,ręczniepisanąodezwęDDowszystkichrobotnikówibezrobotnych”.
OdezwapiętnujeludziDfałszywienazywającychsiebieprzedstawicielamiinte-
resówproletariatuibojownikamiosprawęludu”,którzybojąsięnadewszystko
Drobotniczejrewolucjiekonomicznej”.
Zapewniająnas,żenajpierwpowinniśmysprzymierzyćsięznaszymiwyzyskiwaczami,
dokonaćrewolucjipolitycznejiwywalczyćsobórziemski.Dotegorosyjskiegoparlamentu
poślemyswoichdeputowanych,którzyrazemzposłaminaszychciemiężcówbędąwyda-
waćprawo[ł].Niezasobórziemski,niezapotrzebnąburżuazjiiinteligencjikonsty-
tucję,któranamniedaniczego[ł],leczzaswojeinteresyekonomicznepowstaniemy
[ł].Tylkosolidarnybuntwszystkichrobotnikówibezrobotnych,tylkonieprzejednana
walkaprzeciwwszystkimobrońcomporządku,przeciwwszystkimkaznodziejompokoju,
praworządnościispokojuprzyniesienamwolnośćiszczęście92.
Dynamikazdarzeńrozpoczynającychrewolucję1905roku,nadewszystko
strajkpowszechnyproklamowanyprzezsocjaldemokracjętydzieńpoDkrwawej
niedzieli”wPetersburgu,niepokoiMachajskiego.JakzauważyłZygmuntZa-
remba,wedleMachajskiego:
źródłabuntuwypływajązniezadowoleniaoświeconegospołeczeństwa[ł],zprześlado-
wań,jakimonopodlegaorazdążeńpokrzywdzonejjegoczęścidoudziałuwkierowaniu
państwem.Dotegoprzyłączasięniezadowolenieinteligencjiróżnychnarodowości[ł].
Niemniejjednakwstrząsrewolucyjnypobudzaaktywnośćmasrobotniczych.Robotni-
cychcielibywykorzystaćtęrewolucjędlaswoichcelów.Organizująstrajkiekonomiczne
iwalcząopoprawęswegobytu.Alenadrodzetejnapotykająprzeszkodędawnoprzewi-
dzianąprzezniegojeszczenasyberyjskimzesłaniu:socjaliściskierowują„pułkirobotni-
cze”niewceluprzekształceniarewolucjiburżuazyjnejwproletariacką,leczkusojuszowi
zliberalnąburżuazją,walczącąwyłączniezcarskimabsolutyzmem.Wniosekjasny:na-
leżysięprzeciwstawićtymtendencjomzwichnięcianastrojówrewolucyjnychwmasach
irozdmuchaćiskrybunturobotniczegowprawdziwąrewolucjęproletariacką.Ztąmyślą
MachajskipostanawiajechaćdoRosji93.
Uderzające,jakwspojrzeniunarewolucję1905rokuMachajskibliskijest
RóżyLuksemburg,którązresztądoceniałzaumiejętnośćprzeciwstawieniasię
90[J.W
.Machajski],Religiasocjalistycznaawalkarobotnicza,op.cit.,s.258.
91Pracownikumysłowy,s.100.
92DKowsiemraboczimibezrabotnym”,IISH(Amsterdam),BundCollection,inv.nr224.
93Z.Zaremba,Słowo…,op.cit.,s.66.
