Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Rozdział1•WspółczesnyobrazUkładuSłonecznego
Marsa,któregoakrecjanastępowaławrejoniemgławicyotemperaturzeokoło450K,
całeżelazowystępowałowpostacisiarczkówlubkrzemianówiwobectegoniemaon
jużjądrazbudowanegozżelazametalicznego.Jegośredniagęstośćjestwięcwyraźnie
mniejszaodgęstościplanetbliższychSłońca.
Wbardziejodległychodcentrum,czyliznaczniechłodniejszychobszarachpowsta-
jącegoUkładuSłonecznego,takżeutworzyłysięczteryprotoplanety,którezapoczątko-
wałyprocesakrecjiplanetjowiszowych.Wprzeciwieństwiedoplanetgrupyziemskiej
ichgłównymbudulcembyłyplanetozymalebogatewzamrożonezwiązkipierwiastków
lekkich.Temperatury,którepanowaływtychrejonach,byłynatyleniskie,żedopusz-
czałykondensacjęlubumożliwiałyprzetrwanieprzedewszystkimloduwodnego,atakże
lodudwutlenkuwęgla,metanu,amoniaku.Obftośćsubstancjilodowych(abyłoich
tuprawdopodobnieczterokrotniewięcejniżminerałów,zktórychpowstawałyplanety
grupyziemskiej)zwiększyławydajnośćprocesuakrecjiplanetarnej,m.in.dziękiwiększej
zdolnościplanetozymalilodowychdozlepianiasię.Szybkiwzrostmasytychprotoplanet
powodował,żewychwytywałyonecorazwięcejgazumgławicy.Przypuszczasię,żegdy
masaProtojowiszaosiągnęławartośćconajmniejdziesięciokrotniewiększąodmasyZiemi,
wówczasdalszaakrecjategocorazbardziejgazowegoobiektuzaczęłaprzebiegaćwsposób
analogicznydoopisanejjużwyżejkondensacjiProtosłońca.Ponad80%masyuformo-
wanegowtensposóbJowiszaprzypada
Rys0103|Zdjęciaplanetolbrzymów(zachowanaskala
wielkości),oddołu:Jowisz,Saturn,UraniNeptun0Cour-
tesyNASA/JPL
nawodórihel.Jegogęstośćjestwięc
czterokrotniemniejszaodgęstościZiemi
iniemalidentycznajakśredniagęstość
Słońca.Maksymalnatemperaturawnę-
trzaJowiszanieosiągnęłajednaknigdy
wartościumożliwiającejzapoczątkowanie
reakcjijądrowych;abymogłodotego
dojść,masaJowiszamusiałabybyćznacz-
niewiększa.Jowiszniestałsięwięcgwiaz-
dą,alepozostałplanetą,mimożepod
względemskładuchemicznegoniewiele
różnisiędoSłońca.Wpodobnysposób
przebiegałateżprawdopodobnieakre-
cjaSaturna.Obietenajwiększeplanety,
wrazzeswymisatelitami,ukształtowany-
mizapewnewprocesieanalogicznymdo
opisanego,tworząwięcjakbyminiatury
UkładuSłonecznego.Wdalszychobsza-
rachpierwotnejmgławicy,gdziegęstość
materiigazowo-pyłowejbyłamniejszaniż
wrejonachbliższychSłońca,procesakrecji
