Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Jodłowska,Pedagogikasokratejska,Kraków2012
ISBN:978-83-7587-969-8,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2012
26
RozdziałI.Problemimetoda
sąwięcwiedzaiumiejętnościdanejwspólnoty,któresązwerbalizowane,ale
ważnesątakżewartości,emocjeskładającesięnajejkulturęmyślową.Zdarza-
jąsięjednakbadanianaukowe,odkrycia,myśli,wychodzącepozapewienstyl
myślowyczasówitrafiającewpustkęlubbudząceopór,czasemtakgwałtowny,
jaktobyłowprzypadkuSokratesa.Sąnietylkoniezrozumiałedlawspólno-
ty,alemogąbudzićnajgorszeinstynktyludzkie,dojakichzpewnościąnależy
przemociatakfizyczny;wprzypadkuSokratesabyłotoniesłuszneskazaniena
śmierćprzezwypicietrucizny.CobyłotakiegoinnegowmyśliiczynachSokra-
tesa,takniepokojącego,nieznanego,żemusiałzostaćskazanynaśmierćprzez
demokratycznewładzeAten,miastaispołeczeństwaznanegozracjonalności?
KimzatembyłSokratesidlaczegomusiałumrzeć?Pytaniatesąważne,chcemy
bowiemuchwycićwarunki,wjakichkształtowałasięjegomyślpedagogiczna,
izrozumieć,dlaczegoposzedłwtakąanieinnąstronębudowaniapodstaw
swojejfilozofiipedagogicznejipedagogiki.Jednymsłowem,napoczątektrzeba
zapytaćoto,cobudowałomądrośćSokratesa,naktórąskładałysięzarówno
wiedza,jakiczyny.Próbującrekonstruowaćjegoszerokopojętemyśliowy-
chowaniuidziałanianawielupolachorazwróżnychokresachżyciaiczyniąc
tozperspektywyujęciadynamicznego,ewolucyjnego,byćmożeudasiępojąć
chociażczęściowo,naczympolegamądrośćtegowielkiegoczłowieka,aszcze-
gólniemądrośćpedagogiczna.Jejcechąszczególnąjestto,żejawisięjakojed-
nośćmyśliidziałania.Trudnojąpojąćnapodstawiedefinicji,stądnależypo
sokratejskuuczestniczyćwruchumyśli,przybliżającymjejrozumieniepowoli,
ewolucyjnie.Myślę,żewtensposóbwjakimśsensiebędziemyuczestniczyli
wdorabianiusięteoriiwychowaniaisamejpedagogikisokratejskiejjakoteorii,
aletakżeteoriiteorii.
Brzmitoobiecująco,alenależypamiętać,żeSokratesniczegonienapisał.
Wydajesię,iżniepisałprogramowo,byłbowiemprzekonanyoszczególnym,
praktycznymcharakterzewychowania,zakładającympersonalistycznykontakt
zwychowankiem–podmiotemwychowania,podobniejakwychowującyna-
uczyciel.Niepisałzewzględunawielkąwartośćdobra,mądrości,obecnych
wżywymprocesiewychowania,wymagającymdoswegozaistnieniadialo-
gu–byciawkontakciepersonalnymzdrugimczłowiekiem,czegowżaden
sposóbniemożeoddaćsłowopisane.Nienależysądzić,iżSokratesmyślał,
żesłowopisaneniemasensu.Zpewnościąjednakuważał,że„wychowanie
jestprocesemgłębszym”,zachodzącymnapoziomienietylkowerbalnym,lecz
takżepozawerbalnym,cowyrażasięwgestach,spojrzeniu,mimice.Dopiero
tedwapoziomypozwalająnawiększewzajemnerozumieniesiebieitego,co
sięwydarzawrozmowie.Siłąrzeczyniemożetegozapewnićdialogzapisany,
pozbawionynietylkowieluinformacjizawartychwkomunikacjibezsłownej,
alecałejatmosferyigłębirozmowy,mającychwyjątkowąmocwychowywania.
