Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Jodłowska,Pedagogikasokratejska,Kraków2012
ISBN:978-83-7587-969-8,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2012
34
RozdziałII.Filozoficzneźródłapedagogikisokratejskiej
1.ŻycieSokratesa–ewolucjaumysłu
iduchawychowawczego
WillDurantwTeStoryofPhilosophy6pisze,żeSokratesbyłfilozofem,
któregotrudnobyłobynazwaćprzystojnym.Łysagłowa,wielka,owalnatwarz,
głębokoosadzoneoczy,szeroki,kwiecistynosprzypominałraczejtwarzpor-
tierawSympozjumniżjednegoznajznakomitszychfilozofów.Ajednakten
prosty,oniezgrabnejpostaci,ubranyzawszewtęsamąpomiętątunikę,spa-
cerującybeztroskoprzezagoręmyślicielstałsięukochanymnauczycielem
najznamienitszychmłodzieńcówwAtenach.Gromadzilisięoniwokółniego
wcienistychzakamarkachświątynnychportykówi–zdaniemDuranta–po-
magalimutworzyćfilozofięeuropejską.Bylipośródnichbogacimłodzieńcy,
tacyjakPlatoniAlcybiades,delektującysięjegosatyrycznąanaliządemokracji
ateńskiej,abyliteżtacyjakAntystenes,którychprzyciągałabeztroskabieda
mistrzaizniejzrobiliswoistąreligię.Byłteżanarchista–Arystyp,któremu
marzyłsięświatwolny,bezpanówisług.WszyscyoniczciliSokratesazajego
skromność,mądrośćitroskęowychowanie7.
Każdespołeczeństwo,odnajdawniejszychczasów,jakośwychowywało
swojedzieci,jednakbyłtoprocesnaturalny,opartynanaśladownictwieutrwa-
lonychwzorcówpostępowania,przenoszonychzojcanasyna.Wmiaręjak
rozwijałasiękulturaspołeczeństw,stawiającaczłowiekowicorazwiększewy-
magania,zaczętosięzastanawiaćnadcelowościąisensownościądotychczaso-
wegowychowania.Możnapowiedzieć,żekomplikującesięwrazzrozwojem
kulturyżyciecodziennewywierałoswoistąpresjęnajakośćwychowaniaikie-
runekzmian.Pojęciem,którewówczasbyłobardzoważne,nietylkodlafilozo-
fii,lecztakżedlapoczątkówgreckiejrefleksjimoralnej,byłopojęciemĄdrości.
Filozofiauczyniłaumiłowaniemądrościprzedmiotemswoichbadań,arodząca
siępedagogikawidziaławwychowaniudomądrościswójcelisens,bonaj-
więksifilozofowieihumaniścitegookresuuważali,żetylkoczłowiekmądry
mógłżyćżyciemwartościowym,aniebezmyślnym,niewartymprzeżycia.Jak
ważnajestmądrośćwwychowaniuczłowieka,niechświadcząsłowaSokratesa
wypowiedzianewdniuswojejobronyprzedsądem:
Jestemprzekonany,żedokądkolwiekbymprzyszedł,młodzieżbędziesłu-
chałamoichrozmów,taksamojaktutaj.[...]Anicniegadaćicichosiedzieć,
tyniepotrafisz,Sokratesie,jaksobieodnaspójdziesznawygnanie?Otóżto
6W.Durant,TeStoryofPhilosophy.TeLivesandOpinionsoftheGreaterPhilosophers,New
York2006.
7Tamże,s.6.
