Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Jodłowska,Pedagogikasokratejska,Kraków2012
ISBN:978-83-7587-969-8,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2012
RozdziałII.Filozoficzneźródłapedagogikisokratejskiej
Wypadasięcieszyć,żewostatnichlatachzaczynasięcorazczęściejzauwa-
żaćsokratejskikierunekpatrzenianaczłowiekaiwartości,którymipowinien
żyć.Sokratesukułtermin„majeutyka”,abynazwaćmądrysposóbwychowania
dodobra.Ponieważjegomatkabyłapołożną,przyszłamudogłowymyśl,żeten
sposóbprowadzeniaucznia(maiéutike)podobnyjestdotego,czymzajmujesię
położna.Zarównonauczyciel,jakipołożnamogątylkopomagaćwurodzeniu:
tenpierwszy–wurodzeniuprawdy,położnazaś–wurodzeniudziecka.Tak
jakpołożnapomagatylkowtym,żebypłódmógłsięwydostaćnaświat,tak
nauczycielpomagapytaniamiwydobyćprawdę,któraspoczywawbrzemiennej
duszyczłowieka.
Wychowaniemusibyćpoddanekrytycznejrefleksji,bymóczauważyć
jegonieoczywistość.Sokrateswiedział,żejesttowielkiproblem,wymagający
gruntownejwiedzynietylkomerytorycznej,ale–jakbyśmydziśpowiedzieli–
epistemologicznej,odanejdziedziniezjawiskirzeczy,którejwagędoceniali
jużpresokratycy,aleteżwiedzyantropologicznejiaksjologicznej,pozwalającej
odpowiadaćnapytanieoczłowiekaiwartośćjegożycia.Obserwującwychowa-
niesofistów,uświadomiłsobie,żeniekażdawiedzajestprawdziwa,amożebyć
nawetszkodliwawtakimstopniu,żelepiejjejwówczaswcalenieposiadać.Jej
wartośćbędziebowiemzależećodsposobudochodzeniadoniej,awprzypad-
kuwychowania–odbudowaniamądrościwychowawczejopartejnaprawdzie
idobru.Skoro,zdaniemSokratesa,tychwarunkówniespełnialisofiści,ów-
cześnipłatninauczyciele„mądrości”,touznał,żemusitobyćjegonajwięk-
szymzadaniem.DialogPlatonaObronaSokratesajestwołaniemozrozumienie
przezAteńczykówogromnejwagiwychowaniaiznaczeniadziałalnościfilozo-
ficznejSokratesa,amożeprzedewszystkimwłaśniemądrościwychowawczej,
koniecznejdotego,bywłaściwie,podkierunkiemmądregonauczyciela,mógł
przebiegaćintencjonalnyproceswychowania,opartynaistociewychowania,
niemającynicwspólnegozesprawowaniemwładzynadinnymi.
Właśniedlategoważnejestukazaniepoczątkówkształtowaniasięnowej
świadomości,wychodzącejpozaproceswychowanianaturalnegokuwycho-
waniuintencjonalnemu,prowadzonemuprzezosobyposiadającewiedzęimą-
drośćwychowawczą.
33
