Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
15
Socjologiajakodyscyplinanaukowa
1010Klasyczneteoriesocjologiczne
Socjologiajakosamodzielnadyscyplinanaukowazrodziłasięnapoczątku
XIXwieku.Jakodatęumownąprzyjmujesięrok1838,wktórymukazałsiędrugitom
pracyAugustaComte,aKursfilozofiipozytywnej.Wdzieletym,przedstawiającym
założeniafilozofiipozytywistycznej,porazpierwszypojawiłasięnazwa,,socjologia,,.
Socjologiatonaukaospołeczeństwie,ozbiorowościachspołecznych,grupach
społecznych.Spotykasięrównieżinneokreśleniaprzedmiotutejdyscypliny;jest
definiowanajakonaukaoprocesachspołecznych,ozjawiskachspołeczno-kulturo-
wych,ozachowaniachspołecznych,ointerakcjach,stosunkachspołecznych,instytu-
cjach.Tawielośćokreśleńjestnastępstwemzróżnicowanianurtówteoretycznych
ikierunkówbadań.Współcześnieraczejtrudnobyłobyuzgodnićjednądefinicję,która
zyskałabyakceptacjęwiększościsocjologów.
Powstaniesocjologiisamowsobiemożnauznaćzainteresującyfaktspołeczny.
Socjologiapowstaławnastępstwierewolucjiprzemysłowej.Wynalezieniemaszyny
parowejdoprowadziłowkonsekwencjidopowstanianowegotypuspołeczeństwa;
społeczeństwotradycyjne,typoworolnicze,przekształciłosięwspołeczeństwoprzemy-
słowe.Zmianatawiązałasięzmasowymimigracjamiludnościzewsidomiast.Ludność
osiedlającasięwmiastachżyławstraszliwychwarunkachmaterialnych,miesz-
kaniowychisanitarnych;zmuszanadopracyponadsiły,byładziesiątkowana
wypadkamiprzypracyichorobami.Brakowałoregulacjiprawnychkształtujących
stosunkipracy.Wróżnychkrajachpojawialisięreformatorzyusiłującydoprowadzić
dopoprawywarunkówżycialudności.Szybkookazałosięjednak,żebrakuje
usystematyzowanejwiedzynatematspołeczeństwa.Działaniaodwołującesiędosamej
wrażliwościspołecznejidobrychchęciczęstookazywałysięnieskuteczne.Zrodziłosię
zapotrzebowanienawiedzęofunkcjonowaniuspołeczeństwa,ozwiązkachizależnoś-
ciachmiędzyróżnymizjawiskami[J.H.Turner,S.Turner1993].Ponadtotragiczne
doświadczeniarewolucjifrancuskiejdowiodły,żezmianaustrojuspołecznegonie
spowodujeautomatycznierozwiązaniaproblemów,któredotejrewolucjidoprowadzi-
ły.Próbypraktycznejrealizacjiideałówspołecznychwolności,równości,braterstwa