Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Istotaobowiązkówadministracjipublicznej
prawaadministracyjnego,aletakżezinnychgałęziprawa,np.zprawakon-
stytucyjnegoizwiązanejznimkonstytucyjnejrangidziałańpowinnościo-
wychadministracji.
Obowiązkiprawnetonakazanelubzakazanesposobyzachowania
sięwyznaczoneprzezprzepisyprawne.Cechącharakterystycznąobowiąz-
kówprawnychjestbrakmożliwościwyboruokreślonegopostępowaniaze
stronyadresataobowiązku–istniejenakazlubzakazokreślonegopostępo-
wania.Koniecznejesttakżewskazaniepodstawyprawnej,zktórejwynika
obowiązekokreślonegozachowaniasię
51
.Tenobowiązekokreślonegoza-
chowaniasięwdanejsytuacjiwyrażonyjestwnormachprawnychzawar-
tychwźródłachprawa,leżącychupodstawdanegosystemuprawnegolub
odgrywającychwnimszczególnąrolę
52
.
Obowiązkiprawneadministracjimogąwystępowaćwróżnychka-
tegoriach,rodzajach,mogąsięróżnićzakresem,sposobemichokreślenia.
Mogątobyćobowiązkiwynikającezfunkcjiadministracji,atakżezpraw-
nychformdziałaniaadministracji,obowiązkimającezaprzedmiottrybpo-
stępowaniaiwynikpostępowania,występującewstosunkachpomiędzy
administracjąaobywatelemorazwynikającezestosunkówmiędzypod-
miotamiadministracjiwyższegoiniższegoszczebla,obowiązkikomplek-
soweiwynikającezUciągudziałań”.
51
F
.Siemiński,Prawokonstytucyjne,Warszawa–Poznań1976,s.124–125.
52
B.Banaszak,Podstawoweobowiązkiprawnejednostki,Wrocław1997,s.16in.Autordefiniujeobo-
wiązkiprawnewodniesieniudojednostek.Wszechstronneopracowanieproblemuobowiązkuznaj-
dujemywliteraturzeprawakonstytucyjnego,gdzieobowiązekwyrażonywnormiekonstytucyjnej
określanyjestjakoobowiązekkonstytucyjny.KonstytucjaRzeczypospolitejPolskiejczęśćrozdziału
drugiegopoświęciłaobowiązkom(art.82–86),znajdujemyjerównieżwinnychprzepisachtegoroz-
działu,gdywiążąsięonezustanowionymiwnichprawami.Wkataloguobowiązkówkonstytucyj-
nychmożemywyróżnić:obowiązekprzestrzeganiaprawajakotradycyjnyobowiązekwynikający
zistotystosunkówmiędzyjednostkąapaństwem.Obowiązektenmacharakterogólny,gdyojego
treścidecydująszczegółoweobowiązkinałożonenajednostkęprzezKonstytucjęlubustawy;obo-
wiązekszanowaniawolnościiprawainnychorazzakazzmuszaniainnychdoczynieniatego,czego
prawoimnienakazuje;obowiązekujawnianiainformacjidotyczącejwłasnejosoby,jeżelinakaże
toustawa;obowiązeknaukido18.rokużycia;obowiązekdbałościostanśrodowiska;obowiązek
ponoszeniaciężarówiświadczeńpublicznych;obowiązekwiernościRP;obowiązektroskiodo-
browspólne;obowiązekobronyojczyznyisłużbywojskowejlubzastępczej.Obowiązki,októrych
mowawustawiekonstytucyjnej,toprzedewszystkimobowiązkijednostki,todoniejskierowane
sąnakazyprawnedotycząceokreślonegozachowania,którychcelemjestochronairozwójnajważ-
niejszychdóbrspołecznych,istotnychzarównodlainteresuogólnego,jakiindywidualnego.Zob.
m.in.B.Banaszak,Prawokonstytucyjne,Warszawa2001,s.474in.,483in.;KonstytucjeRzeczypospoli-
tejorazkomentarzdoKonstytucjiRPz1997roku,red.J.Boć,Wrocław1998,s.146in.;S.Sagan,Prawo
konstytucyjneRP
,Warszawa2001,s.58.
34
