Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Pojmowanieobowiązkuwteoriiprawa
gląd,żetradycyjny,klasycznymodelobowiązkówprawnych:działanie
zaniechanie,możestanowićjedyniepunktwyjściadowszelkichrozważań
natematobowiązkówprawnych.
Znaczenieobowiązkówprawnychdostrzegałprzedewszystkim
Z.Ziembińskiwswoichpracach.Dawałtemuwyraz,twierdzącm.in.,że
Urozróżnienieczyjegośobowiązkuaktualnegoiobowiązkupotencjalnego
zewzględunaokreślonąnormęjestnieodzowne”
28
.Zdaniemcytowanego
autora,obowiązkiustanowioneprzezpodmiotuzyskującydotegokom-
petencjęmogąbyćpoczątkowotylkopotencjalnymiobowiązkamiinigdy
niedoczekaćsięaktualizacji.Lecziwtymprzypadkuobowiązekpodjęcia
wprzyszłościpewnegodziałaniamożepośredniowywołaćobowiązekgo-
towościdopodjęciadziałań,cotakżepowinnomodyfikowaćaktualneza-
chowanie.Idącdalej,odchwiliustanowieniaprzezpodmiotuprawniony
odpowiedniejnormyindywidualnejdlapodmiotuobowiązanegomożna
mówićopowstaniuwpewnymstopniuzaktualizowanegostosunkupod-
ległości,którysprowadzasiędoobowiązkupodjęciawyznaczonegoprzez
normęzachowania,gdyznajdzieonazastosowanie(obowiązekaktualny)
29
.
Wliteraturzespotykamyrównieżdefinicję,zgodniezktórąobowiązek
prawnytowyrażonywnormieprawnej,skierowanydopodmiotu(jed-
nostki)nakazlubzakazokreślonegozachowaniasięwdanejsytuacji
30
.
4.Cywilistyczneujęcieobowiązku
Terminologiadotyczącaobowiązkówprawnychjestznacznieskrom-
niejsza.Nagruncieprawacywilnegoodnosisięonanajczęściejdostosun-
kuprawnego,któregotreściąuprawnieniaiobowiązkipodmiotówtego
stosunku.Uprawnieniomodpowiadająobowiązkiiodwrotnie
31
.Wnauce
prawacywilnegowyróżniasięprosteizłożonestosunkicywilnoprawne.
Wprostymstosunkucywilnoprawnymjednejstronieprzysługujeprawo
podmiotowe,nadrugiejciążyodpowiadającytemuprawuobowiązek.
Natomiastwstosunkuzłożonymkażdejstronieprzysługujeprawopod-
miotowe,alejednocześnienakażdejznichciążyokreślonyobowiązek,
28
Z.Ziembiński,Problemypodstawoweprawoznawstwa,Warszawa1980,s.129in.
29
Tamże,s.330.
30
Por
.m.in.A.Redelbach,S.Wronkowska,Z.Ziembiński,Zarysteoriipaństwaiprawa,Warszawa
1992,s.144in.;A.Łopatka,Prawoznawstwo,Warszawa2002,s.202.
31
S.Grzybowski,Prawocywilne,Warszawa1973,s.33.
25