Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Istotaobowiązkówadministracjipublicznej
tychwypowiedzidosiebie:administracjapublicznaaobowiązki.Definicji
administracji,jakwskazano,jestbardzodużo,jednocześniepojęcieadmi-
nistracjizawszebyłosilniesplecionezpojęciemobowiązków.
Wdotychczasowejliteraturzepolskiejmożnazauważyćinteresującą
ewolucjękonstrukcjiobowiązkuprawnego,jesttobardzoszerokizakres
zagadnień,każdeznichjestwieloaspektowe.
Wpiśmiennictwiezzakresuorganizacjiizarządzaniarozwinię-
teokreślenieobowiązkuprzedstawiłJ.Zieleniewski
22
.Zdaniemautora,
exdefinitioneobowiązkiwymagajądziałania.Działaniezaśjestzachowa-
niemcelowymidowolnym.Natomiastdowolnośćdziałaniaokreślonojako
poczucieswobodywyborusposobuzachowania
23
.Pojęcieobowiązkujest
równieżjednymzpodstawowychpojęćprawnychiprawniczych.Defi-
niowanietegopojęciazmierzałozazwyczajdookreśleniaznaczeniatego
terminuorazdowyjaśnieniaistotytegoznaczenia.Wyróżnieniewszyst-
kichmożliwychznaczeńobowiązkuwjęzykuprawniczym,jaktwierdzili
niektórzyautorzy,niebyłomożliweanicelowenagruncieteoriiprawa
24
.
Powszechniejednakprzyjmowano,obowiązekprawnyodznaczasięna-
stępującymicechamimodelowymi:obowiązekograniczaswobodęwybo-
ruadresatanormy,ograniczailośćalternatywpostępowania,spośródktó-
rychpodmiotmożedokonywaćwyborupostępowania;obowiązekmoże
byćodczuwanyjakopewienswoistyUnacisk”lubUciężar”(psychologicz-
neodczucie).Wkontekściespołecznymfunkcjonowanianormprawnych
obowiązekwiążesięzsankcją,którapoleganaujemnejreakcjizaniedo-
pełnienieobowiązku
25
.
Twierdzono,żeobowiązekmożemiećcharakterpozytywny(obowią-
zekdodziałania)lubnegatywny(obowiązekzaniechania)
26
.Uznawano
obowiązekzapodstawoweujęcienormatywne(dyrektywne),twierdząc,
żeobowiązekpozytywnyinegatywnystanowiąjedyny,niesprowadzalny
symboldyrektywnegoelementunorm
27
.Jednocześnieakceptowanopo-
22
J.Zieleniewski,Organizacjaizarządzanie,Warszawa1981,s.402in.:Uobowiązkiemczłonkazespo-
łuwinstytucjijestdziałaćtak,byokreślonerzeczywokreślonychchwilachznajdowałysięwstanie
określonymprzeznormęmoralną,prawną,umowną,zwyczajowąlubwstaniewskazanymprzez
kierownikazespołu,uprawnionegodoudzielaniatakichwskazówek”.
23
Tamże,s.405.
24
W
.Lang,J.Wróblewski,S.Zawadzki,Teoriapaństwaiprawa,Warszawa1980,s.324in.
25
26
Tamże.
Tamże,s.328.
27
PoglądtenkrytykowałK.Opałek,Zteoriidyrektywinorm,Warszawa1974,s.86in.orazcyto-
wanatamliteratura.
24