Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
R.Giętkowski,naprawienieszkodypozwalacodosprawcynanwyzbyciesię
poczucianiższości,przywracamuszacunekdlasamegosiebieidajepodstawę
dopoczuciasięnanowopełnoprawnymczłonkiemspołeczeństwa”
52
.Sprawca
miałbysiętutajzmierzyćznegatywnymikonsekwencjamiwłasnegoczynu
dladrugiejosobyijezrozumieć.Zastąpieniekarykryminalnejobowiązkiem
naprawieniaszkodywmniejszymstopniuwpływałobytakżenegatywniena
rodzinęskazanego.Sprawiedliwośćnaprawczałączysiętutajzatempłynnie
znurtamizakładającymimożliwośćwychowaniasprawcy,czegojednym
zelementówmabyćwłaśniewynagrodzenieprzezsprawcęspowodowanej
przezsiebieszkody53.
1020Rozwójsprawiedliwościnaprawczej
wujęciuhistorycznym
Samopojęciensprawiedliwośćnaprawcza”(restorativejusticelubrestitutionary
justice),jakpodajeG.Maroń,zostałonajprawdopodobniejporazpierwszyużyte
przezR.Barnettaw1977roku
54
,choćwydajesię,żenowoczesnawersjaidei
sprawiedliwościnaprawczejzaczęłasiękształtowaćjużwlatachsześćdziesiątych
dwudziestegowiekuinależyjąwiązaćztwórczościąchoćbytakichautorów,jak
M.Wright
55
,apóźniejH.Zehr,J.BraithwaiteczyJ.Consedine
56
.Wtymczasie
zaczęłytakżepowstawaćróżneośrodkizajmującesięrozwiązywaniemkonfliktu
pomiędzysprawcąaofiarą,jaknaprzykładzałożonyw1974rokuwmieście
KitchenerwKanadzieVictim-OfenderMediation(ProgramPojednaniaMiędzy
OfiarąiSprawcą),którystałsięwzorcemdopowstawaniakolejnychośrodków
szkody:wświetlekodyfkacjikarnychz1997r.ipropozycjiichzmian,Warszawa2010,s.44–45;
podobnie:G.Maroń,Sprawiedliwośćnaprawcza…,s.125,choćautorstoinastanowisku,iż
samonaprawienieszkodymaterialnejniejestwystarczające,abyśmymoglimówićorealizacji
funkcjiprewencyjnejprawakarnego,owieleważniejszejestpojednaniesprawcyzofiarąoraz
reintegracjasprawcyzewspólnotą.
52R.Giętkowski,Czynaprawienieszkody…,s.115.
53W.Daszkiewicz,Naprawienieszkody…,s.7–8.E.Wdzięcznawspominazkoleioruchu
określanymzazwyczajjakondiversion”,promującymideęwymierzaniasprawiedliwościpewnym
grupomnieprzezpaństwo,aleprzezwspólnotęlokalną,comazapobiegaćichstygmatyzacji.
Byłobytouzasadnioneprzedewszystkimwstosunkudoosóbnieletnich,gdzieformalistyczne
podejściepaństwamożewyrządzićwięcejszkódniżkorzyści(Warunkoweumorzenie…,s.44–45).
54
G.Maroń,Sprawiedliwośćnaprawcza…,s.112.Pierwszewykorzystanietegopojęciamiało
miejscewpracyRestitution:ANewParadigmofCriminalJustice,nEthics”1977,nr4,s.279–301.
55Ojegopoglądachnatematsprawiedliwościnaprawczejszerzejw:M.Wright,Geneza
irozwójsprawiedliwościnaprawczej,[w:]B.Czarnecka-Dzialuk,D.Wójcik(red.),Mediacja.Nieletni
przestępcyiichofary,Warszawa1999,s.14–38.
56Syntetycznyopispoglądówtychautoróww:M.Płatek,Teoria…,s.98–105.Stosunkowo
obszernienatomiastpoglądyJ.Braithwaite’aprzytaczaW.Zalewski,Sprawiedliwośćnaprawcza…,
s.181–183
32
