Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
Koncepcjasprawiedliwościnaprawczej
aobowiązeknaprawieniaszkody
wprawiekarnym
1010Podstawowezałożeniakoncepcjisprawiedliwościnaprawczej
Rozpoczynającomówieniepodstawowychzałożeńkoncepcjisprawiedliwości
naprawczej,wypadaprzytoczyćwypowiedźA.Muszyńskiej:nSprawiedliwość
naprawczaprzybrałazróżnicowaneformywarunkowanepotrzebami,jakitradycją
prawnąrozmaitychspołeczności.Chociażbyztychwzględówprzedstawienie
jednolitegomodelusprawiedliwościnaprawczejnapotykatrudnedopokonania
przeszkody”
3
.Tezatajestkoniecznadozrozumienia,żesprawiedliwośćnaprawcza
jestróżniepojmowanaiposzczególniautorzyprzedstawiająwłasnejejkoncepcje,
aponadto,żezesprawiedliwościąnaprawczązwiązanychjestszereginstytucji
prawnych,którewróżnorodnysposóbwpływająnazmianętradycyjnychzałożeń
modeluodpowiedzialnościkarnej.Ztegowzględucelemniniejszegorozdziału
jestodtworzeniejedyniepodstawowychzałożeńtejidei,bezpodjęciapróby
przedstawieniawsposóbwyczerpującywszystkichpoglądówdotyczącychtego,
copowinnosięrozumiećprzezpojęciesprawiedliwościnaprawczej.
Generalnezałożeniesprawiedliwościnaprawczej(określanejteżniekie-
dyjakosprawiedliwośćrestytucyjna
4
bądźrestytutywna
5
)dotyczytego,że
3A.Muszyńska,Znaczenie„zachowaniasiępokrzywdzonego”dlaorzeczenianaprawieniaszko-
dy-uwaginatlemodelusprawiedliwościnaprawczej,[w:]A.Błachnio-Parzych,J.Jakubowska-Hara,
J.Kosonoga,H.Kuczyńska(red.),Problemywymiarusprawiedliwościkarnej.Księgajubileuszowa
ProfesoraJanaSkupińskiego,Warszawa2013,s.98.
4
NaprzykładB.Janiszewski,Kompensacjaszkódjakozadanieprawakarnego,[w:]Z.Ofiarski
(red.),Księgajubileuszowazokazji15-leciaWydziałuPrawaiAdministracjiUniwersytetuSzczecińskiego,
Szczecin2004,s.314.Trzebawtymmiejscudokonaćteżrozróżnieniakompensacjiodrestytucji,
czyliprzywróceniadostanupoprzedniego.JakwskazujeE.Bieńkowska(DeklaracjaONZopodsta-
wowychzasadachsprawiedliwościdlaofarprzestępstwinadużyćwładzy,nPaństwoiPrawo”1987,nr6,
s.93)pojęciekompensacjimaszerszyzakresznaczeniowyniżrestytucja.Restytucjazawierasię
wkompensacji,aleponadtokompensacjaobejmujewszelkieinnesposobynaprawieniadozna-
nychprzezofiarękrzywdicierpień.Przezkompensacjęnależyrozumiećgeneralniewyrówny-
wanieszkódikrzywdwywołanychzachowanieminnegopodmiotu(szerzej:E.Hryniewicz-Lach,
Kompensacjaszkódikrzywdwprawiekarnym,nProkuraturaiPrawo”2016,nr3,s.68–69).
5M.Filar,Pokrzywdzony(ofaraprzestępstwa)wpolskimprawiekarnymmaterialnym,nCzaso-
pismoPrawaKarnegoiNaukPenalnych”2002,nr2,s.26.
21
