Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kompensacjęszkodyponiesionejprzezofiaręprzestępstwa,niedomagając
się,abyzastępowałyonecałkowiciekarękryminalną.
Należyteżjednakzauważyć,żesprawiedliwośćnaprawczamazazada-
niechronićróżnepodmiotyzwiązanezfaktempopełnieniaprzestępstwa48.
Oczywiście,jejgłównymcelemjestpomocofierze,jednakspełniateżrolę
wobecspołeczności
49
(np.poprzezzapobiegnięcieniekorzystnejzpunktu
widzeniaspołeczeństwarecydywiesprawcy),jakisamegooskarżonego.Przez
osiągnięciepojednaniazofiarąinaprawieniewyrządzonejjejszkodyoskar-
żonemuwymierzonamożezostaćkarazłagodzonalubewentualnieułatwić
mutomożeskorzystaniezjednegoześrodkówprobacyjnych.Naprawienie
szkodymatutajzastępowaćwswejistociestygmatyzująceskazanienakarę
pozbawieniawolności.Ztegopunktuwidzeniasprawiedliwośćnaprawcza
jednocześnierealizujeideeabolicjonizmu
50
,zakładającegobrakkonieczności
karaniasprawcyczynuzabronionegowwiększościprzypadków.Wujęciu
sprawiedliwościnaprawczejrealizacjatejideimiałabypolegaćnatym,że
jeżelitylkojesttouzasadnione,sprawcaniejestkarany,alezobowiązany
zamiasttegodonaprawieniaszkodywyrządzonejprzestępstwem.Wspólna
zabolicjonizmemjesttutajtakżeideakonfliktupomiędzysprawcąaofiarą,
którypowinienzostaćrozwiązany,cosprawia,żeobietekoncepcjesązesobą
bliskozwiązane.Pojednaniezofiarą,aprzedewszystkimnaprawieniewyrzą-
dzonejprzezoskarżonegoszkodymabyćteżniezwyklepozytywnewkon-
tekściewychowawczejiprewencyjnejfunkcjiprawakarnego51.Jaktwierdzi
48P.Chlebowicz,M.Kotowska,Obowiązeknaprawieniaszkody…,s.378.
49
Dlategoniekiedyzauważasię,żejednymzuczestnikówprocesukarnegowujęciu
sprawiedliwościnaprawczejjesttakżewspólnotalokalna,którabierzeudziałwzałagodzeniu
konfliktupomiędzyofiarąasprawcą.Niejesttozatemrelacjatylkodwuczłonowa,aletrójczło-
nowa(B.Janiszewski,Kompensacjaszkód…,s.314).Przyczynprzestępstwaupatrujesiębowiem
wspołeczeństwie,wktórymwzrastałsprawcaczynuzabronionego,dlategoteżzrozumienie
społecznegokontekstuczynujestkoniecznedorozwiązaniakonfliktupomiędzysprawcąaofia-
rą.Wspólnotaniebierzetutajjednakodpowiedzialnościzasprawcę,jejudziałmajedyniena
celuułatwićprzywrócenierównowagi,jakapanowałaprzeddokonaniemczynuzabronionego.
Obecnośćwspólnotylokalnejmapomóczarównoofierze,jakisprawcywprzezwyciężeniu
skutkówkonfliktu.Celemwspólnotyjestzałagodzenienapięciaspołecznego,jakiepowoduje
dokonanyczynzabronionyiprzywróceniesprawcydospołecznościjakojejpełnoprawnego
członka(szerzej:G.Maroń,Sprawiedliwośćnaprawcza…,s.123).
50
K.Hanas,SprawiedliwośćnaprawczawDyrektywieParlamentuEuropejskiegoiRady2012/29/
UEustanawiającejnormyminimalnewzakresiepraw,wsparciaiochronyofarprzestępstworazza-stę-
pującejdecyzjęramowąRady2001/220/WSiSWaunormowaniapolskie,nProkuraturaiPrawo”2015,
nr5,s.46.Autorkawprostnazywasprawiedliwośćnaprawcząjednązpostaciabolicjonizmu.
Szerzejoideiabolicjonizmu:M.Królikowski,Sprawiedliwośćretrybutywnawobecsprawiedliwości
naprawczej,„IusetLex”2006,nr1,s.113–120;A.Muszyńska,Znaczenie„zachowaniasiępokrzyw-
dzonego”…,s.97;E.Wdzięczna,Warunkoweumorzenie…,s.43–44.
51Tak:M.Cieślak,A.Murzynowski,Wynagrodzenieszkody…,s.47;B.Janiszewski,Kompen-
sacjaszkód…,s.318;J.Skorupka,Wybranezagadnieniazproblematykifunkcjikompensacyjnejprawa
karnego,[w:]Z.Ćwiąkalski,G.Artymiak(red.),Karnomaterialneiprocesoweaspektynaprawienia
31
