Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ideatadoprowadziładowprowadzeniadoprocesukarnegomożliwości
prowadzeniaprzedsądemkarnympostępowaniawprzedmiocienaprawienia
szkodywyrządzonejprzestępstwem,codoktóregoposługiwanosięzazwyczaj
określeniemnprocesadhezyjny”42.Problematycznajestjednakefektywność
tegorozwiązania,wymagającegoodpokrzywdzonegopewnejwiedzyprawni-
czej,koniecznejdosformułowaniapowództwaiaktywnościprocesowejoraz
niekiedyuiszczeniaopłatyztytułuwniesieniategożpowództwa,dodatkowo
przyczyniałosięonodoprzedłużeniatrwaniapostępowaniakarnegowwy-
nikukoniecznościprzeprowadzenianowychdowodówwsprawie43.Dlatego
corazczęściejzaczętokształtowaćtzw.nakcjęcywilną”wprawiekarnym
wsposóbodmienny,przedewszystkimpoprzezuregulowanieobowiązku
naprawieniaszkodyjakoosobnegośrodkanakładanegonasprawcę,czyjako
karadodatkowabądźnawetjedyna
44
(wszczególnościwtedy,gdyszkodannie
jestznacznainiepowetowana”45).Wwiększościjednakkrajowychsystemów
prawnychnaprawienieszkodywprawiekarnymfunkcjonujealbojakopo-
wództwoadhezyjne,albojakosamoistnyśrodekkarny,bądźjakoobowiązek
probacyjnyzwiązanyzpoddaniemsprawcypróbie46.Orzekanieobowiązku
naprawieniaszkodyjakosamoistnejsankcjikarnejbudzibowiemwątpliwości
zuwaginamiędzyinnymifunkcjęprawakarnegopolegającąnaprzywróceniu
porządkupublicznegoorazceleprewencyjnetegoobowiązku,którewten
sposóbniebyłybywpełnirealizowane
47
.Dlategoteżwielupropagatorówidei
sprawiedliwościnaprawczejograniczasięwswoichpostulatachpoprostudo
szerszegowprowadzeniadoprawakarnegoinstrumentówumożliwiających
42W.Daszkiewiczpodajetakżeinnenazwytejprocedury:procesprzydatkowy,proces
połączony,procesłączny,procesmieszany(Procesadhezyjny…,s.6–7).
43
A.Marek,T.Oczkowski,[w:]M.Melezini(red.),Systemprawakarnego.Tom6.Karyiśrodki
karne.Poddaniesprawcypróbie,Warszawa2010,s.690.
44Zwolennikiemtego,abynaprawienieszkodybyłosamodzielnąsankcjąwpolskimpra-
wiekarnymjestR.Giętkowski(Czynaprawienieszkody…,s.108–119).Dotegopostulatunależy
odnieśćsięjednakkrytyczniezuwaginazbytdużeułatwieniedlasprawcówczynówzabronio-
nych,abyuniknęliodpowiedzialnościkarnejsensustrictopoprzezzapłatępokrzywdzonemu
określonejkwotypieniężnej.Zdrugiejstronyotwieratopoledonadużyć,gdypokrzywdzony
będzieskładałbezzasadnezawiadomienieoprzestępstwie,liczącnato,żepodgroźbąskazania
nakaręsurowszą,sprawcazgodzisięnakaręwpostacinaprawieniaszkody.Ponadtonależy
zauważyć,iżtakierozwiązaniepraktycznielikwidowałobyróżnicępomiędzyprawemkarnym
acywilnym.Niewydajesięzatem,abywtakiejsytuacjicelowebyłowogólekierowanietakiej
sprawydosądukarnego,leczraczejdosąducywilnego,skoropraktycznienajtrudniejsząrzeczą
doustaleniabędzietutajwysokośćnaprawieniaszkody,aniewybórodpowiedniejkary,jeśli
karąbyłobyjedynienaprawienieszkody.
45B.Janiszewski,Kompensacjaszkód…,s.318.
46
A.Marek,Naprawienieszkodywyrządzonejprzestępstwem(Refleksjenatleprojektukodyfkacji
karnej),[w:]S.Waltoś(red.),Problemykodyfkacjiprawakarnego.KsięgapamiątkowakuczciProfesora
MarianaCieślaka,Kraków1993,s.207.
47Tamże,s.208.
30
