Nostalgia stylu

Andrzej Kaliszewski

Uzyskaj dostęp

ISBN/ISSN:

978-83-233-2311-2

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2007

Liczba stron:

527

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Kaliszewski, Andrzej. Nostalgia stylu. Red. . Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2007, 527 s. ISBN 978-83-233-2311-2

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Kaliszewski, A.

T1 Nostalgia stylu

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

PP Kraków

YR 2007

SN 978-83-233-2311-2

Bibliografia BibTex:

@Book{ 1478, author = "Kaliszewski, Andrzej", editor = "", title = "Nostalgia stylu", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego", year = "2007", address = "Kraków", isbn = "978-83-233-2311-2" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Kaliszewski, Andrzej

ED -

TI - Nostalgia stylu

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

CY - Kraków

PY - 2007

SN - 978-83-233-2311-2

ER -

Netografia (standard APA):

Kaliszewski, Andrzej. Nostalgia stylu [baza danych online] Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2007 [dostęp: 07 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/nostalgia-stylu-andrzej-kaliszewski-1478.

neoklasycyzm, klasycyzm, liryka, literatura polska XX wieku

Jako gatunek niniejszej książki przyjęliśmy monografię problemu, którym jest pytanie, w jakim stopniu neoklasycyzm w liryce polskiej XX wieku był zjawiskiem widocznym, falowo powracającym, stanowił ważny i brakujący głos na temat kondycji moral...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-233-2311-2

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2007

Liczba stron:

527

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp5
1. W kręgu terminów. „Klasyczny” i jego pochodne na gruncie literackim15
1.1. Klasyczny, klasyk15
1.2. Klasycyzm, klasyczność18
1.3. Neoklasycyzm, pseudoklasycyzm23
1.4. Parnasizm26
2. W kręgu klasycystycznego normatywizmu. Klasycyzm i neoklasycyzm literacki w Europie i Stanach Zjednoczonych – treści i ich zakresy (zarys)29
2.1. Klasycyzm historyczny29
2.2. Klasycyzm ahistoryczny (nadprąd) i klasycyzm jako stylizacja47
2.3. Neoklasycyzm historyczny w Europie i Stanach Zjednoczonych52
3. „Posag Europy”. Neoklasycyzm a europeizm i kultura XX wieku73
4. Klasycyzm historyczny w Polsce do początku XX wieku (zarys)89
4.1. Klasycyzm renesansowy89
4.2. Klasycyzm jezuicki91
4.3. Klasycyzm stanisławowski92
4.4. Klasycyzm postanisławowski95
4.5. Tendencje neoklasyczne towarzyszące polskiemu romantyzmowi98
4.6. Parnasizm polski102
1. Klasycyzm w XX wieku jako nadprąd – sinusoida Juliana Krzyżanowskiego106
2. Klasycyzm w najważniejszych próbach periodyzacji i syntezach XX-wiecznej liryki polskiej109
3. Karol Wiktor Zawodziński, Kazimierz Czachowski – rzecznicy neoklasycyzmu w Dwudziestoleciu114
4. Neoklasyczni sceptycy i antyklasyczni ironiści w Dwudziestoleciu116
5. Neoklasycyzm a „religia wartości” Henryka Elzenberga118
6. Jerzego Stempowskiego teoria „antykwizacji” w sztuce i literaturze120
7. Za i przeciw „klasycy-snowi”. Neoklasycyzm awangardowy?121
8. Klasycyzm skamandrytów – i nie tylko. Powojenny spór o klasycyzm w Dwudziestoleciu124
9. „Kuźnica” a neoklasycyzm134
10. Immanentny klasycyzm według Mieczysława Jastruna136
11. Pawła Hertza uwagi o klasycyzmie narodowym139
12. Czesława Miłosza spór z klasycyzmem142
13. „Echa klasyczne” – wpływolodzy, komparatyści i funkcjonaliści143
14. Orientacja „apelu do tradycji” według Janusza Sławińskiego151
15. Nowe szaty klasyków, czyli kryptoprogramy „Współczesności” według Jerzego Kwiatkowskiego152
16. Poeta w szkole stylu (kryptoprogramy Zygmunta Kubiaka)156
17. „Sakrokanibalizm” (metafizyczny neoklasycyzm ponowień Jarosława Marka Rymkiewicza)158
18. „Czwarty wymiar” poezji (Adam Czerniawski)163
19. Poezja świadoma siebie (neoklasycyzm w programach Jerzego S. Sity)166
20. Koncepcja klasycyzmu tragicznego w rozprawach i esejach Ryszarda Przybylskiego169
21. Czym był formulizm (neoklasycyzm Orientacji)?173
22. Ta szczególna gra... (poezja w refleksji krytycznej Bohdana Zadury)177
23. Nowa Fala, czyli nowa walka romantyków z klasykami179
24. „Na klasycyzm jest jeszcze za wcześnie” (programy Konfederacji Nowego Romantyzmu)185
25. Czym jest klasycyzm, czym był artykuł Jakuba Zdzisława Lichańskiego?187
26. Nowa Prywatność. Klasycy wracają?189
27. Romantycy i klasycyści ery ponowoczesności196
28. Czasopisma związane z neoklasycyzmem200
Podsumowanie208
III. Neoklasycyzm liryki polskiej XX wieku w poetykach immanentnych (zarys) Wstęp. Teoretyczne modele neoklasycyzmu w liryce polskiej XX wieku (próba rozwiązań autorskich)212
1. Z daleka od piwnicznej izby (parnasistowskie liryki Marii Konopnickiej)218
2. „Apollo polskiej poezji” (neoklasycyzm Leopolda Staffa)225
3. Nowy Czarnolas czy polskie Tusculum? (Ludwik Hieronim Morstin i jego Pławowice)255
4. Inni poeci kręgu „Museionu” (Władysław Kościelski, Edward Leszczyński)264
5. Zapomniany postparnasista (Stanisław Miłaszewski)267
6. Najwierniejszy polski uczeń Moréasa (Jan Mieczysławski)268
7. Neoklasyk poszukujący (Jan Nepomucen Miller)271
8. Od parnasizmu do antropocentryzmu (Antoni Słonimski)273
9. Neoklasycyzm nostalgiczny (liryka Kazimierza Wierzyńskiego)278
10. Między kulturą a prywatnością (Jarosław Iwaszkiewicz)309
11. Klasycyzm romantycznego dialogu z tradycją (Julian Tuwim)327
12. Śmierć jest w Arkadii (Maria Pawlikowska-Jasnorzewska)333
13. „Nad brzegami epickich burz” (Światopełk Karpiński)338
14. Lament na ruinach Cytery (neoklasycyzm Stefana Napierskiego)343
15. „Ta umkliwa prawda” (neoklasycyzm Romana Kołonieckiego)354
16. Neoklasyk mazowiecki (Paweł Hertz)361
17. Od neoklasycyzmu integralnego do neoklasycyzmu narodowego (Marian Piechal)368
18. Sztuka pracy, rzemiosło tworzenia (neoklasycyzm Mieczysława Brauna)372
19. Niesławny klasycyzm zapomnianego komunisty (Lucjan Szenwald)377
20. Neoklasycyzm wiary (Roman Brandstaetter)381
21. „Dla ładu obrazów i skojarzeń” (neoklasycyzm Włodzimierza Słobodnika)390
22. Między historią a naturą (neoklasycyzm Mieczysława Jastruna)395
23. W wiecznym przymierzu z czasami (Czesław Miłosz)405
24. „Niedomknięte drzwi helleńskiego mitu” (Jerzy Kamil Weintraub)412
25. „Porządek pracy, harmonia surowa” (neoklasycyzm Tadeusza Sułkowskiego)417
26. Kultura „uwewnętrzniona” (neoklasycyzm Adama Czerniawskiego)421
27. „Mit się kończy, czy tylko nie sięga mitu pamięć...” (neoklasycyzm Jerzego S. Sity)431
28. Klasycyzujący antyklasyk (Zbigniew Herbert)439
29. „Mój wiersz: otwarta trumna” (neoklasycyzm Jarosława Marka Rymkiewicza)461
30. Czym jest Ostenda, czyli od neoklasycyzmu do postmodernizmu (Bohdan Zadura)474
31. Czy spłoną ogrody? (neoklasycyzm Witolda Maja)482
32. Mój Kumpel – Klasycyzm (Stanisław Zajączek)486
33. „Błądziłem po parku” (neoklasycyzm Krzysztofa Koehlera)492
34. „Nie będę mówił wprost” (epigramaty Jarosława Klejnockiego)495
Podsumowanie498
Zakończenie505
Bibliografia507

A.Kaliszewski,Nostalgiastylu.NeoklasycyzmlirykipolskiejXXwiekuwkrytyce,badaniach

ipoetykachimmanentnych,Kraków2007,ISBN978-83-233-2311-2,©byA.Kaliszewski&WUJ

WSTĘP

ZjawiskoneoklasycyzmujestobecnewXXwiekunaróżnychobszarachpiśmiennic-

twa,począwszyodtekstówpoetyckich,dramatycznych,prozatorskich,poprzezpro-

gramygrupipisarzy,polemiki,ażpochłodną,wnikliwąrefleksjękrytyczno-ihisto-

rycznoliteracką,estetycznąifilozoficzną.Przywołanieklasycyzmurazbywanostal-

gicznąiostentacyjnąpróbąpetryfikowaniateraźniejszości„wspaniałą”przeszłością

(nostalgiąstylu),innymrazemstanowiefektowne(aczniezawszewpełniefektywne)

narzędzieopisuorazinterpretacjiczyjejśtwórczościbądźteż,poprostu,okazujesię

przydatnewperiodyzacjiliteratury.

Niestety,bardzoczęstymbłędemwpodejściudonowoczesnegoklasycyzmujest

„grzechzaniechania”:neoklasycznediagnozy„klecisię”naprędce,okazjonalnie,bez

odniesieniadopodstawowychzasobówwiedzyteoretyczno-ihistorycznoliterackiejna

tentemat,bezkulturowegoihistorycznegokontekstu.Wielukrytykomwystarczyło

stwierdzenie,iżdanatwórczośćjestpełnaumiaruifilozoficznejrefleksji,byzaraz

ogłosić„narodziny”kolejnego„neoklasyka”.Bliskapowinnanamwięcbyćraczej

hermeneutycznazasadaHansa-GeorgaGadamera:„cochcemyzrozumieć,możezna-

leźćobjaśnieniewszerszymkontekście”

NapoczątkuXXwieku„jawny”(tzn.sformułowany)neoklasycyzmzaistniałwpo-

ezjipolskiejtrochęniespodziewanieinauboczu,jakoważnywszakżeskładnikreakcji

antymłodopolskiej:wielkąrolęodegrałatulirykaStaffa,działalnośćMorstina,dwulet-

niaobecnośćpisma„Museion”.

WDwudziestoleciunawiązaniadotradycjiśródziemnomorskiej(zwłaszczarene-

sansowej),ideaeuropeizmu,jakipewienkonserwatyzmformalnypodróżnymiposta-

ciamibyłyzauważalnymbiegunemprzeciwstawnymdlaprogramówiosiągnięćawan-

gardy.Tuważnymzjawiskiemzewzględunaciągłośćklasycyzmujesttwórczość

Staffa,azwłaszczaniektórecechypoetykizbiorowejorazindywidualneosiągnięcia

poetówSkamandra:Iwaszkiewicza,Słonimskiego,Wierzyńskiego,poczęściTuwima.

Krytykawielokrotnietypowałananeoklasykówprzedstawicielidrugiegopokolenia

skamandrytów(jakNapierski,Karpiński,Kołoniecki,Hertz),poetówzbliżonychdo

Skamandra(Pawlikowska-Jasnorzewska),przedstawicieliKwadrygi(np.Szenwald),

DrugiejAwangardyikatastrofistów(Miłosz,Jastrun).Znamienne,iżwszerokimwa-

chlarzukrytyczno-ihistorycznoliterackichtekstówdominująraczejpowierzchowne

1H.-G.Gadamer,Poetica.Wybraneeseje,przeł.M.Łukasiewicz,Warszawa2001,s.82.Jużw1978

rokuRyszardPrzybylskiwksiążceTojestklasycyzmnapisał:„Klasycyzmbyłzawszepoetyckąhermeneu-

tykąkultury”,iprzywszystkichuproszczeniach,jakieniosątakaforystycznediagnozy,jesttotrop,którego

niemożnapominąćwbadaniachnadtymprądem(por.R.Przybylski,Tojestklasycyzm,Warszawa1978,

s.179).

Brak wyników

Nostalgia stylu

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra