Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Kaliszewski,Nostalgiastylu.NeoklasycyzmlirykipolskiejXXwiekuwkrytyce,badaniach
ipoetykachimmanentnych,Kraków2007,ISBN978-83-233-2311-2,©byA.Kaliszewski&WUJ
I.CZYMJESTNEOKLASYCYZM?
1.WKRĘGUTERMINÓW.„KLASYCZNY”IJEGOPOCHODNE
NAGRUNCIELITERACKIM
Termin„klasyczny”ijegopochodne(wtymnajbardziejnasinteresujący„neoklasy-
cyzm”)charakteryzująsięsporąwieloznacznościąiskomplikowanąhistorią.Wzwiąz-
kuztymczujemysięwobowiązkuprzypomniećpokrótceichgenezę,znaczenie,roz-
wój,funkcje.Chodziszczególnieopokazanieniesionychprzeznie(kryjącychsięza
nimi)treścinormatywnych(szczegółowych,tj.historycznych,jakiogólnych,tj.ahi-
storycznych)orazwartościujących.
1.1.Klasyczny,klasyk
Słowo„klasyczny”(łac.classicus=pierwszorzędny)jestbardzostare,wywodzisię
zRzymu,adotyczyłotamterminologiipodatkowej(ktośnależącydo„klasypierw-
szej”,płacącynajwięcej)
1.AulusGellius,pisarzrzymskizIIwiekun.e.,przeniósł
określeniedoliteratury:„classicus[...]scriptor,nonproletarios”touniegopisarz„kla-
syczny”,czylinajlepszy,ciągleobecny,godnyuznania,naśladowania
2.Rzymianieza
takichtwórcówuważali,oczywiście,swychpoprzednikówiarystycznychmistrzów
Greków.
ZdaniemRenégoWelleka(TheTermandConceptof„Classicism”inLiteraryHi-
story
3)wczasachnowożytnychporazpierwszytermin„klasyczny”(jakoclassique)
pojawiłsięwL’artpoetiqueSebilleta(1548),gdziemówiłosięo„dobrychiklasycz-
nychpoetach,jakimisąwśróddawnychAllainChartieriJeandeMeun”.
1Alebyłyteżinne,znacznieodbiegająceodtego,znaczenia:marynarz,rodzajtrąbyczysurmy,zaś
classicumtopobudkawojskowa,alarm.
2NoctesAtticae(NoceAttyckie),ks.19,8,15(AulusGellius,Lesnuitsattiques.Livres1–15,XVI–
–XX,t.I–IV,texteétabliettrad.parRenéMarache,Paris1967–1998).
3W:AspectsoftheEighteenthCentury,Baltimore1967.Polskiprzekł.:Terminipojęcieklasycyzmu
whistoriiliteratury,w:tegoż,Pojęciaiproblemynaukioliteraturze,wyb.H.Markiewicz,przeł.
A.Jaraczewski,Warszawa1979.