Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Rozdział1.Zarysdefinicyjnypodstawowychpojęć
Trzecikomponent,przynależnośćetnicznainarodowa,pojawiłsięjakoele-
mentprzedmiotubadańniniejszejpracyprzezzawężeniepolabadawczegona
drodzeoperacjonalizacji.PrzedmiotemrozważańniejestbowiemMNsensulargo,
rozumianaprzezautorkępracyjakorealizowanawstosunkudowszystkichgrup
mniejszościowych(lubrównieżwiększościowych5),aleMNrealizowanawstosun-
kudogrupzewzględunaprzynależnośćetnicznąinarodową.
CzwartypodrozdziałtraktujeozarysiehistorycznymprawnejdefinicjiMN
wujęciukarnistycznymzperspektywyjęzykoznawczej,natomiastkolejnynawią-
zujedodefinicjiMNzawartejwdokumentachUEiUNESCO.
PiątypodrozdziałtopróbaprzybliżeniadefinicjiMN6sformułowanychna
podstawienajnowszychbadańwujęciuinterdyscyplinarnymikomparatywnym.
Szóstypodrozdziałstanowikonkluzjęniniejszegorozdziału.Podsumowano
wnimwszystkierozważaniaisformułowanodefinicjęoperacyjnąMNzewzględu
naprzynależnośćetnicznąinarodowąnapotrzebyniniejszejrozprawy.
1.1.Problematykapojęciamowy
Mowajestprzedmiotembadańwieludyscyplinnaukowych,wtymm.in.logo-
pedii(np.:Grabias71997;Kaczmarek1988),medycyny(np.foniatriakliniczna-
ObrębowskiiKraśny82000),atakżepsychologii(np.Kurcz2000)czypedagogiki
(np.Mystkowska91970).Tegopojęciaużywasiętakżewznaczeniupotocznym10.
5
Zob.takżepolemikędotyczącągrup,wobecktórychmożebyćkierowanaMN,m.in.uCegieły
(2014).
6
ProblemembadawczymwkontekścieMNjestrównieżokreśleniejejramdefinicyjnych(por.
Adamczak-Krysztofowicz,Szczepaniak-KozakiJaszczyk2016).Autorkaksiążkikorzystaze
stworzonejnapotrzebyniniejszejpracydefinicjioperacyjnejMNzewzględunaprzynależność
etnicznąinarodową.
7
Autordefiniujemowędlacelówbadawczychjakon1.zachowaniadokonującesięwtzw.mowie
wewnętrznej,nazywaneczęsto«cerebracją»”
,atakżen2.zachowaniadokonującesięwmowie
zewnętrznejnazywanenajczęściej«komunikacjąjęzykową»[ś]”(Grabias1997:10).Zatem
przedmiotembadańlogopediijestmowarównieżwkontekścieczynnościpoznawczychczłowie-
ka,awięcjakotekstpomyślany(zob.Kaczmarek1988).
8
Autorzyużywająwswojejpublikacjipojęciamowydźwięcznej.
9
Mystkowska(1970:8)definiujemowęnjakofunkcjęorganizmuludzkiego:układunerwowego,
narządówmowy,ruchu,słuchu”
.
10
Przykładowodlajęzykapolskiego,napodstawiedanychmówionychpochodzącychztekstów
medialnych(transkrypcjeaudycjitelewizyjnychiradiowychzlat2008-2010),wyszukiwarka
PELCRA(Pęzik2012)dlaNarodowegoKorpusuJęzykaPolskiegowykazujenablisko200000
wypowiedzi:53wypowiedzizawierającehasłonmowa”
,wtym52wypowiedzizawierająceha-
słonmowao”
.Wyniktensugeruje,żepojęciemowywtymzebranymmaterialenajczęściejjest
używanewkontekściewskazywanianakonkretnyprzedmiotwtrakciekonwersacji.Pełnyspis
konkordancjidlahasłanmowa”zawierazałącznik1.
AdamMickiewiczUniversityPress©2021
