Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
68
Rozdział1.Ogólneregulacjedotyczącezobowiązańumownych
Innymprzykłademjestwyłączeniezumowysprzedażyobowiązkuzapłatyceny,gdyż
wtakiejsytuacjistronybędąmiałydoczynieniazumowądarowizny.Wydajesię,
żeistota(natura)stosunkówumownych-nazwanych-wyznaczonajestconajmniej
przezichessentialianegotii.
Ponadtotreśćłączącegostronyzobowiązaniabędzieocenianaprzezpryzmatzasad
współżyciaspołecznego.Możnastwierdzić,żezasadytestanowiązakaznaruszania
niepisanychnormprawauzupełniającychpozytywnyporządekprawny.Utożsamiają
postępowanieuczciwe,lojalne,zgodnezdobrymiobyczajamiczyteżdobrąwiarą.
Wświetlezasadwspółżyciaspołecznegochodzizatemosprawdzenie,czyuprawnie-
niaiobowiązkistronstosunkuprawnego,korzyściiciężary,szanseiryzykazwiązane
zpowstaniemirealizacjąstosunkuprawnegorównomiernierozłożone.Będzietuza-
pewnemiałaznaczeniewartośćświadczeńwumowachdwustronniezobowiązujących.
Rażącadysproporcjatychświadczeń(azatemnierównypodziałinnychobowiązków,
jakrównieżbrakdostosowaniaichzakresudorzeczywistejpotrzebyochronyintere-
sówuprawnionegoiuprawnień)możeuzasadniaćwniosekoprzekroczeniuswobody
umów.
Wprzypadkuumówkonsumenckichmamydoczynieniatakżezdodatkowymogra-
niczeniemkształtowaniaswobodyumów.Zuwaginaprawakonsumentajakosłabszej
stronykontraktujegokontrahent-przedsiębiorca-niemożestosowaćniektórych
klauzulumownych,cozostanieomówionewpunkcie5niniejszegorozdziału.
G
Orzecznictwo
Zwyrażonejwart.3531k.c.zasadyswobodyumówwynikaprzyzwolenienafak-
tycznąnierównośćstronumowy.Ekwiwalentnośćsytuacjiprawnejstronumowy
niewymagawięccodozasadyistnieniaokoliczności,którebyusprawiedliwiały,
skorostanowionawyrazwolistron.
Obiektywnieniekorzystnadlajednejstronytreśćumowyzasługiwaćbędziena
negatywnąocenęmoralną,awkonsekwencjiprowadzićdouznaniaumowyza
sprzecznązzasadamiwspółżyciaspołecznegowsytuacji,gdydotakiegoukształ-
towaniastosunkówumownych,któryjestdlaniejwsposóbwidocznykrzywdzący,
doszłoprzyświadomymlubtylkospowodowanymniedbalstwemwykorzystaniu
przezdrugąstronęswojejsilniejszejpozycji.Umowazawartaprzezstronędziała-
jącąpodpresjąfaktycznejprzewagikontrahentaniemożebyćbowiemuznanaza
wyrazwpełniswobodnejirozważniepodjętejprzezniądecyzji.
WyrokSNz18.03.2008r.,IVCSK478/07,LEXnr371531
Ciężardowodu,żezawartaprzezstronyumowanieodpowiadajednemuzkryte-
riówokreślonychwart.3531k.c.,obciążastronękwestionującątreśćtejumowy
(art.6k.c.).
WyrokSNz8.06.1998r.,ICKN716/97,LEXnr1219542