Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
70
Rozdział1.Ogólneregulacjedotyczącezobowiązańumownych
Ponadtowskazaćmożnaprzepisyobezpodstawnymwzbogaceniu(art.405in.k.c.)
ioczynachniedozwolonych(art.415in.k.c.).
4.3.1.Wyzysk
Owyzyskumożnamówić,gdywumowiezastrzeżoneniewspółmiernewobecsiebie
wzajemneświadczenia.Zaistniećmusząkumulatywnieokoliczności:
1)sytuacja,wktórejjednazestronwzamianzaswojeświadczenieprzyjmujelub
zastrzegadlasiebiealbodlaosobytrzeciejświadczenie,któregowartośćmająt-
kowajestrażącowysokawstosunkudowartościświadczeniawzajemnego,oraz
2)zastrzeżenielubprzyjęcieświadczeniarażącowysokiegonastępujeprzezwykorzy-
stanieprzymusowegopołożenia,niedołęstwalubniedoświadczeniainnejosoby.
Pokrzywdzonywyzyskiemmoże-wedługswegowyboru-żądaćzmniejszeniaswego
świadczeniaalbozwiększeniaświadczeniawzajemnegobądźwostatecznościprzysłu-
gujemuuprawnieniedounieważnieniaumowy.
G
Orzecznictwo
1.Kryteriumwyznaczającympoziomredukcjinadmiernychodsetekniejest
wysokośćodsetekustawowych,leczstanowiąjezasadywspółżyciaspołecznego.
Stopaodsetekustawowychmożestanowićjedenzelementówoceny.
2.Zakresyart.388i58k.c.mogąsiękrzyżować,zwłaszczawówczas,gdyzastrze-
żenieświadczeniarażąconiewspółmiernegowstosunkudowłasnegojestsprzecz-
nezzasadamiwspółżyciaspołecznego,przezconaruszaart.3531k.c.wzwiązku
zprzekroczeniemgranicyswobodyumów.
WyrokSNz13.01.2005r.,IVCK444/04,LEXnr177233
4.3.2.Niemożliwośćświadczenia
Zgodniezparemiąimpossibiliumnullaobligatioestustawodawcawart.387k.c.statu-
ujegeneralnązasadę,żeumowaoświadczenieniemożliwejestnieważna.
Niemożliwośćświadczenia(któramożemiećcharakterfizycznylubprawny)musi
spełniaćjednąpodstawowącechę-występowaćwstosunkudokażdegopodmiotu
prawa.Oznaczato,żekażdypotencjalnypodmiot,którymiałbysięstaćstronąumowy,
znalazłbysięwtakiejsamejsytuacji.Niechodzituzatemoniewypłacalnośćdłużnika.
Wprzypadkuumowyoświadczenieniemożliwejestonanieważna,jeślijednakonie-
możliwościświadczeniajednazestronwiedziałainiepoinformowaładrugiejstrony,
któraoniemożliwościniewiedziała,totadrugastronamaobowiązeknaprawienia
przeztoszkodywramachujemnegointeresuumowy(art.387§2k.c.).