Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
72
Rozdział1.Ogólneregulacjedotyczącezobowiązańumownych
5.Szczególnezasadyiklauzulewyznaczającetreść
zawieranejumowy
Niekiedygraniceswobodyumówniewystarcządotego,abyjednoznacznieokreślić,czy
danaumowazostałazawartawramachrzeczywistejswobodynawiązaniaprzezstrony
stosunkuzobowiązaniowego.
Opróczomówionejjużwpunkcie3niniejszegorozdziałuzasadyswobodyumów
(art.353
1
k.c.)wskazaćnależyrównieżnainne,choćniekiedyniewypowiedziane
normatywniezasadyiklauzule,jakiepowinnybyćrespektowaneprzykonstruowaniu
umowy.Dotyczyćtomożesporządzaniazarównoumowymiędzyprzedsiębiorcąakon-
sumentem(konsumentabowiemchroniąpewneszczególneregulacje,którezostaną
omówionewniniejszymrozdziale),jakiumowyzawieranejmiędzydwomapodmio-
tamiwramachobrotuprofesjonalnego.
Takzwaneklauzulesłusznościoweodsyłajądopozasystemowychkryteriów,zwłasz-
czatych,któremającharakteraksjologiczny,normetycznych,szerokoujętychwarto-
ściowańpozaprawnychocharakterzebardziejetycznymczyobyczajowym.Możnatu
wymienićzasadętrwałościumów(pactasuntservanda),zasadędobrejwiary(dobrych
obyczajów),zasadęuczciwegoobrotu(uczciwościkupieckiej),zasadęwspółdziałania,
porządkupublicznego,społeczno-gospodarczegoprzeznaczeniaprawaorazustalone
zwyczaje.Klauzuletegeneralniestanowią,żeniemożliwejestwyłączenielubograni-
czenieprawadouchyleniasięodnieuczciwegopostanowieniaorazpodstępu,groźby,
skorzystaniazuprawnieńztytułunieuczciwejprzewagilubnadmiernejkorzyści.
Stosowanieklauzulsłusznościowychmadużywalorpraktycznyprzykonstruowaniu
postanowieńumownych.Przykładowo,dopuszczalnejestskonstruowaniepostanowie-
nia,wramachktóregośrodkiochronyprawnejprzysługująceztytułuniewykonania
umowymogązostaćwyłączonelubograniczone,jeżeliniebyłobytosprzecznezzasa-
damidobrejwiaryiuczciwegoobrotu.Zewzględunatreśćklauzulsłusznościowych
możliwejestrównieżwramachzawartejumowymodyfikowaniejejpostanowień-
np.odszkodowaniewramachkaryumownejzaniewykonanieumowymożezostaćob-
niżonedorozsądnejwysokościzpowodujegonadmiernegowygórowania,bezwzględu
naprzeciwnepostanowieniastron.
5.1.Zasadatrwałościumów
Zasadętrwałościumów(pactasuntservanda)możnawyprowadzićzwieluprzepisów
prawacywilnego,m.in.zprzepisówdotyczącychniemożliwościświadczenia,klauzuli
rebussicstantibusopisanejwart.3571k.c.czyteżregulacjizwiązanychzuchylaniem
sięodoświadczeńwoli.