Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
74
Rozdział1.Ogólneregulacjedotyczącezobowiązańumownych
Strona,któramaspełnićświadczeniejednocześniezeświadczeniemdrugiejstronyalbo
potymświadczeniu,możewstrzymaćsięzjegospełnieniemdopóty,dopókidrugastro-
naniezaofiarujeswegoświadczeniaalbogoniewykona.Stronatamożepowstrzymać
sięzespełnieniemcałegoświadczenialubtylkojegoczęści,wzależnościodtego,co
wdanychokolicznościachokażesięwłaściwe.Stronamożerównieżwstrzymywaćsię
zespełnieniemświadczeniatakdługo,jakdługopozostajeoczywiste,żedrugastrona
niespełniswojegoświadczeniawchwili,gdystaniesięonowymagalne.Wsytuacji
odmowyprzyjęciaświadczenialubzapłatyprzezwierzycielastronamamożliwość
zwolnieniasięzobowiązkuwspółdziałania.
G
Orzecznictwo
Cechązobowiązańtrwałychjestto,żepozwalajądziałaćwzaufaniu,wynikające
znichprawaiobowiązkiniewygasnąprzedwcześnie.Utrwalająistniejącystosu-
nekprawnynaokreślonyczas,umacniająwięźmiędzystronamiorazpozwalają
mniemać,żebędzieonaistniałanawetwraziezmianywolistron.
Stabilizacjataniemajednakcharakteruabsolutnego,gdyżprzepisywprostprze-
widująwpewnychsytuacjachmożliwośćprzedwczesnegorozwiązaniaumowy
trwałej,zawartejnaczasoznaczony(por.np.art.664§2,art.667§2,art.672
i685k.c.).Trwałość(stabilność)stosunkuprawnegoniemusiwykluczaćryzyka
jegozakończenia;musitobyćjednakryzykopodlegającewrównymstopniuoce-
nieobustron,awięcmusidotyczyćwydarzeńniezależnychodichwoli.Trwałości
nienaruszaprzyjęcierozwiązaniaograniczającegomożliwościwypowiedzenia
umowyzokreślonychprzyczyn,takich,którychrodzajwykluczaarbitralność,
wtymzważnychpowodów.
Uzależnieniemożliwościwypowiedzeniaumowyodważnychprzyczynpowodu-
je,żeistotnegoznaczenianabieraocena,czyprzyczynamakwalifikowanycharak-
ter-czyjesttoprzyczynapoważna.Zawężatokrągsytuacji,wktórychmożliwe
jestdokonaniewypowiedzeniaumowyzawartejnaczasoznaczony,aostateczna
ocenanważności”przyczynynależydosądu.Sąddokonujetakiejocenywsposób
obiektywny,aniewyłącznieprzezpryzmatsubiektywnegointeresuwypowiada-
jącego,niemożnazatemwżadensposóbmówićoswobodnymprawiewypowie-
dzeniaumowy.
Zaletąprzesłankinważnychprzyczyn”jestjejelastyczność,pozwalającana
uwzględnienieinteresówobustron,comaistotneznaczenietakżewstosunkach
gospodarczych.Ocenaważnościprzyczynyuzasadniającejwypowiedzenieumo-
wyzawartejnaczasokreślonyprzedupływemumówionegoterminumusibyć
dokonywanazuwzględnieniemnietylkointeresówwypowiadającego,aletakże
interesówdrugiejstrony,liczącejnato,żestosuneknajmułączącyzkontrahen-
temmacharakterstabilny.
UchwałaSNz21.11.2006r.,IIICZP92/06,Prok.iPr.-wkł.2007/11,poz.40